MNEMOTECHNIKA – sposoby ułatwiające zapamiętanie dużych partii materiału, ich przechowywanie i przypominanie sobie.

 

* PRZYKŁADY MNEMOTECHNIK

 

ŁAŃCUCHOWA METODA SKOJARZEŃ (ŁMS) – pozwala na zapamiętywanie pojęć (np. biologicznych, geograficznych), także tych, które nie są ze sobą powiązane. Pojęcia utrwalają się w pamięci dzięki przejaskrawionym, zabawnym, zaskakującym, nielogicznym skojarzeniom. Im bardziej dziwaczne skojarzenia, tym łatwiej je zapamiętać.

 

ZASADY KORZYSTANIA

Z ŁAŃCUCHOWEJ METODY SKOJARZEŃ

1. WYOBRAŹ SOBIE TO, CO CHCESZ ZAPAMIĘTAĆ

2.  WYOBRAŻENIEM ŁĄCZ TYLKO DWA WYRAZY (jeśli chcesz zapamiętać słowa: wąż, kubek, fortepian najpierw połącz w obraz węża i kubek – wąż w kształcie kubka z wężowym uszkiem, a potem kubek i fortepian)

3. WPRAWIAJ W RUCH OBRAZ, KTÓRY SOBIE WYOBRAZIŁEŚ (np. olbrzymi kubek skaczący po klawiszach małego fortepianu)

4. WYOLBRZYMIAJ TO, CO CHCESZ ZAPAMIĘTAĆ (np. mnóstwo kubków oblepiających fortepian). NIECH OBRAZ ,,UROŚNIE” DO MONSTRUALNYCH ROZMIARÓW (np. kubek wielkości fortepianu)

5. UŻYWAJ DO ZAPAMIĘTYWANIA WSZYSTKICH ZMYSŁÓW – smaku, dotyku, słuchu, powonienia (syczące węże oplatające rozgrzany herbatą kubek)

6. ZASTĘPUJ JEDNE PRZEDMIOTY DRUGIMI (np. pij gorącą herbatę z olbrzymiego fortepianu zamiast kubka)

7. KORZYSTAJ Z PIERWSZEGO SKOJARZENIA, KTÓRE POJAWI SIĘ, GDY PRZECZYTASZ/ZOBACZYSZ TO, CO CHCESZ ZAPAMIĘTAĆ

 

MAPY UMYSŁOWE (MAPY MYŚLI)  – skuteczny sposób notowania i opracowywania dużych partii materiału. Ułatwiają koncentrację i zapamiętywanie, są obrazowym przedstawieniem szkolnego materiału. Syntetyczne (całościowe) przedstawienie zagadnienia na jednej stronie podkreśla wzajemne powiązania i zależności między poszczególnymi kwestiami, tym samym umożliwiając lepsze zrozumienie tekstu.

 

KONSTRUOWANIE MAP UMYSŁOWYCH

 

* Poruszamy się od całości do szczegółu

* Rysowanie mapy zaczynamy od centralnie umieszczonego głównego zagadnienia, hasła w postaci jednego wyrazu z rysunkiem lub rysunku symbolu,

* Następnie przez główne wątki (od rysunku rysujemy linie, nad którymi zapisujemy słowa literami drukowanymi; nad jedną linią może znajdować się tylko jeden wyraz) aż do najbardziej szczegółowych informacji

* Mapa może posiadać dowolną liczbę rozgałęzień i kolejnych rozwidleń zależnie od indywidualnych potrzeb

* Mapa musi być plastyczna, kolorowa, zawierać rysunki (proste, śmieszne, nietypowe), symbole, strzałki, inne znaki graficzne

* Dodatkowo można różnicować grubość linii zależnie od wagi danej informacji

 

JAK WYKORZYSTAĆ MAPY MYŚLI?

* Do powtórek już przerobionego materiału

* Do pisania wypracowań

* Do sporządzania notatek z książek, filmów, lektur szkolnych

* Przy zdawaniu egzaminów

* Przy wystąpieniach publicznych

* Przy opracowywaniu projektów

 

TECHNIKA SŁÓW ZASTĘPCZYCH (TSZ)

 

Dzielenie słowa obcego, które chcemy zapamiętać na części lub sylaby, w sposób intuicyjny.

Przykład

Angielskie słowo „complicity” oznaczające współudział w przestępstwie. Sposobem na zapamiętanie takiego słowa może być podział ma „komp” – młodzieżowe określenie komputera, „Lee” – nazwisko Bruce’a Lee i „city” – z ang. miasto. Tworzę historyjkę, w której Bruce Lee leci siedząc przy biurku, na którym stoi komputer, trzyma w ręku joystick, którym steruje swój magiczny pojazd i ucieka przed latającymi pojazdami policji lawirując między drapaczami chmur w wielkim mieście. Ucieka, bo jest oskarżony o współudział w napadzie na bank. Historyjka rozśmiesza, powodując lepsze zapamiętanie.

Stosując TSZ można w bardzo szybkim czasie nauczyć się 1000-3000 słów, które potrzebne są do komunikacji w obcym języku.

 

WIERSZYKI MNEMOTECHNICZNE – za ich pomocą jest bardzo łatwo zapamiętać informacje, np.

 

Odkrycie Ameryki: 1492 r.

Jeden cztery dziewięć dwa

Kolumb swe rzemiosło zna

 

Wierszyki ułatwiające naukę ortografii polskiej:

Zapamiętaj zawsze tu

Pisz otwarte, zwykłe u

W słowach skuwka i zasuwka

Gdyż wyjątkiem są te słówka.

           

Wierszyk dotyczący chemii:

Jeśli nie chcesz nosić brody,

Pamiętaj chemiku młody,

Wlewaj zawsze kwas do wody.

 

KODOWANIE INFORMACJI – AKRONIMY

Przykład zastosowania:

Musimy zapamiętać wielkie jeziora Ameryki Północnej: Huron, Ontario, Michigan, Erie, Superior.

Z pierwszych liter ich nazw tworzymy ,,wyraz” (akronim) będący zakodowaną informacją:

H O M E S

KODOWANIE INFORMACJI – AKROSTYCHY – bardzo prosty sposób mnemotechniczny ułatwiający zapamiętanie jakiejś informacji

Na przykład do zapamiętania skali wielokrotności matematycznych:

Kilo-, hekto-, deka-, -metr, decy-, centy-, mili-,

Układamy proste i śmieszne zdanie:

Kiepski humor dzisiaj mają dzieci cioci Madzi.

W tym zdaniu pierwsza litera każdego wyrazu zaczyna się na literę wielokrotności matematycznych, które kolejno musimy zapamiętać.

 

ZAKŁADKI OBRAZKOWE – słowa powiązane z kolejnymi cyframi – kształtem lub skojarzeniem

0 – lupa

1 – ołówek, świeca, długopis

2 – łabędź

3 – trójkąt, trójlistna koniczyna

4 – krzesło, stół

5 – dłoń, pięcioramienna gwiazdka , itd.

 

Aby zapamiętać informacje za pomocą tego systemu, należy ,,zawiesić” je na tych zakładkach i dokładnie sobie wyobrazić. Najpierw musimy zobaczyć w myślach zakładkę, np. łabędzia, potem zobaczyć informację, którą trzeba zapamiętać, i połączyć oba obrazy, nałożyć informację na zakładkę i wyobrazić sobie.

 

Np. chcemy zapamiętać liczbę 1504. Zaczynamy myśleć obrazkami: 1 to świeca, 5 to dłoń, 0 to lupa, 4 to krzesło. Tworzymy w myślach bajkę, łącząc te obrazki w całość, w jakąś sytuację, w której możemy uczestniczyć lub ją filmować, np.: świecę trzymamy w dłoni, patrzymy na nią przez lupę, siedząc na krześle.

 

Tworząc bajkę mnemotechniczną widzimy to, o czym opowiadamy, czynnie uczestniczymy w tej sytuacji. Widzimy wszystko w kolorach, z zastosowaniem ruchu, dźwięku, a jeśli trzeba też smaku, węchu. Tworząc bajki mnemotechniczne z zastosowaniem systemu zakładek obrazkowych, angażujemy w nie wszystkie nasze zmysły, co gwarantuje bardzo dobre i trwałe zapamiętanie liczb czy innych informacji.

SŁOIK Z KARTECZKAMI
Ozdabiamy razem z dzieckiem średniej wielkości słoik. Codziennie wieczorem dziecko wrzuca po 1 karteczce ( lub więcej w zależności od dziecka ) z napisanym/narysowanym, co zrobiło dziś dobrze. Raz w tygodniu czytamy karteczki razem z dzieckiem. Dzięki temu dziecko widzi, że chociaż może czasem coś mu się nie udaje bardzo dużo rzeczy robi dobrze, co wzmacnia jego samoocenę.

WÓR ZADOWOLENIA
Do tej zabawy potrzebny będzie duży worek, torba bądź inna rzecz, do której będzie można coś spakować. Najlepiej umieścić go w dobrze widocznym miejscu w domu, bądź pokoiku dziecka. Do tego należy przygotować stos małych karteczek, mogą być białe, kolorowe lub własnoręcznie zaprojektowane ( to również świetna zabawa ).
Kiedy masz już te wszystkie rzeczy, usiądź razem z dzieckiem i każdego dnia spisujecie, bądź rysujcie, co zrobiliście dzisiaj dobrze. Niech samo decyduje ile karteczek danego dnia wykorzysta. Ważne by na każdej karteczce napisać datę jej powstania. Rodzic też może zapisywać te wspaniałe rzeczy i wrzucać do worka, po kilku dniach kiedy sięgnięcie po kartki, sami zobaczycie ile się tego nazbierało, jak wiele rzeczy robicie dobrze, możecie być z siebie dumni.

UZUPEŁNIJ DZBANY
Zadanie to pomaga wzmocnić poczucie wartości oraz zachęca dziecko do rozwijania swoich mocnych stron. Do tego ćwiczenia potrzebna jest specjalna karta, którą wcześniej może przygotować rodzic lub zrobić ją wspólnie z dzieckiem. Na papierze należy narysować sześć dzbanów. Każdy z nich będzie oznaczał jedną z zalet dziecka, którą należy wpisać  pod danym naczyniem. Następnie dziecko zamalowuje taką część dzbanka, która odzwierciedla stopień posiadania danej cechy. Niżej na karcie rodzic zapisuje lub dziecko rysuje  sposoby i działania, jakie można podjąć w celu rozwoju potencjału malucha, tak by każdy dzbanek był pełny. Warto przy tej zabawie dużo rozmawiać z dzieckiem, o jego zaletach, o tym jak może coś robić jeszcze lepiej, czy być w czymś lepszy.

DŁOŃ
Razem z dzieckiem nawzajem odrysowujemy swoje dłonie. Następnie w miejsce palców wpisujemy 5 swoich mocnych stron, co w sobie lubię, z czego jestem dumny, oczywiście maluchy mogą umieścić tam rysunki. Potem bierzemy drugą odrysowaną dłoń i teraz następuje zamiana, dziecko wypisuje za co lubi mamę czy tatę, a rodzic wypisuje mocne strony swojej pociechy.
Dzięki tej zabawie nie tylko rodzic ma możliwość poznania, tego jak postrzega siebie dziecko, ale również maluch uświadamia sobie, że dużo potrafi i w wielu czynnościach, sytuacjach czy zachowaniach jest dobry
Na koniec zabawy tak uzupełnione rysunki dłoni można zawiesić w widocznym miejscu, by zawsze można było zerknąć na swoje mocne strony.

Ulubione jedzenie

Ulubione kolory

Ulubione zabawy

Ulubieni bohaterowie

Ulubione zwierzęta

Ulubione filmy

Ulubione miejsce, które dziecko lubi odwiedzać

 

ODCISKI RĄK I PALCÓW

 

ODCZUWANIE ODWAGI
Przypominamy sobie z dzieckiem sytuacje, w których doświadczyło odwagi oraz kiedy obserwowało, że ktoś był odważny. Opowiedzcie sami historię, w której byliście odważni albo o innej osobie, która wykazała się odwagą. Jeżeli dziecko nie może przypomnieć sobie żadnej sytuacji, spróbujcie zacząć słowami: „Wyobraź sobie, że zachowujesz się tak, jakbyś był bardzo odważny, co byś wtedy zrobił?”, „Co czujesz, gdy jesteś odważny?”, „Namaluj obrazek przedstawiający twoją odwagę.”

IDEALNA POSTAĆ
Wycinamy z gazety zdjęcia różnych zwierząt. Naklejamy je na kartkę. Określamy, jakie cechy pomagają tym zwierzakom, a jakie utrudniają im życie (jakie mają zalety, a jakie wady). Cechy można zapisać lub wykleić z kolejnych fragmentów gazet. Następnie wykonujemy (rysując, lepiąc lub wyklejając) istotę, która miałaby tylko te wspaniałe, dobre cechy lub tylko te negatywne, postrzegane przez nas jako wady. Porozmawiajcie o tym, co zrobiliście. Czy fajnie byłoby być kimś takim? Dlaczego tak? Dlaczego nie?

REKLAMA 
Uczestnicy piszą reklamę w której reklamują siebie jako najlepszego przyjaciela. 

STOKROTKA 
Przygotowujemy duży szablon stokrotki z zarysowanym środkiem oraz kilkunastoma płatkami wokół. W środku stokrotki dziecko wpisuje swoje imię lub wkleja swoje zdjęcie. Każdy płatek dziecko uzupełnia wpisując swoje charakterystyczne cechy/to,
w czym jest wyjątkowe/umiejętności, których się ostatnio nauczyło. Stokrotkę można ozdobić
w dowolny sposób. 

MOJE ZWIERZĄTKO
Pokazujemy dziecku obrazki różnych zwierząt i prosimy, aby określiło ich
mocne i słabe cechy. Następnie wybiera te cechy, które najbardziej kojarzą mu się z własną
osobą. W ten sposób i dziecko i rodzic dowiedzą się jak postrzega siebie dziecko, czy
potrafi znaleźć swoje mocne i słabe strony. Obrazek można pokolorować, wykleić,
pomalować.

SUKCESY
Rodzic kładzie duży arkusz papieru, na którym na środku napisane jest MOJE 
SUKCESY i narysowane są kontury domu, szkoły i sylwetka dziecka. Dziecko wpisuje, jakie sukcesy odnosi w domu, w szkole i w kontaktach z rówieśnikami.

JA JAKO
Dziecko ma za zadanie wyobrazić sobie i narysować siebie jako przedmiot, kwiatek,
instrument, kolor, samochód i dopisać pozytywne przymiotniki charakteryzujące jego osobę
(samochód – szybki, sportowy, kwiatek – wrażliwy, bębenek – głośny, energiczny). 

MOJE ZALETY I WADY
Rodzic prosi dziecko o wypisanie własnych zalet i wad. Dziecko wypisuje je na
kartce.

opracowanie:
psycholog szkolny
Hanna Niedźwiedzka

 

PSYCHOTEST - CZY JESTEŚ UZALEŻNIONY OD GIER KOMPUTEROWYCH?
Niektórych ludzi bez reszty pochłaniają gry komputerowe. Często się zdarza, że wirtualna rzeczywistość przesłania im prawdziwy świat. Tymczasem w przeciwieństwie do komputerowych bohaterów, my mamy tylko jedno życie. Czy poświęcasz je na uzależnienie od komputerowych gier? Jaki jesteś, jaka jestem, jaki jest? To jest Twoja psychozabawa. Dowiedz się jak poznać siebie!

1. Co to jest Need for speed?
a) nie mam pojęcia...1
b) jakaś gra komputerowa...3
c) gra komputerowa, tak zwana samochodówka...5
2. Ile czasu spędzasz grając w gry komputerowe?
a) nie gram...1
b) do pięciu godzin w tygodniu...3
c) więcej niż pięć godzin w tygodniu...5
3. Do gier używasz...
a) nic nie używam...1
b) jedno z wymienionych urządzeń: komputer, play station, nintendo...3
c) dwa lub trzy urządzenia: komputer, play station, nintendo...5
4. Czy w swoich snach znajdujesz się jakby w środku gier komputerowych?
a) nie...1
b) rzadko...3
c) często...5
5. Komputerowa gra The Sims opowiada o...
a) nie wiem...1
b) projektowaniu domów i osiedli...3
c) życiu wirtualnej społeczności...5
6. Przy swoim urządzeniu do gier, np. komputerze masz...
a) klawiaturę i myszkę...1
b) klawiaturę, myszkę i jedno z urządzeń typu dżojstik, kierownica itp...3
c) klawiaturę, myszkę, dżojstik, kierownicę i/lub inne...5
7. Czy zdarzyło się, że gra komputerowa tak cię zajęła, że spóźniłeś się przez to do szkoły?
a) nie...1
b) raz czy dwa...3
c) częściej niż dwa razy...5
8. Czy twoim zdaniem niektóre gry komputerowe uczą życia?
a) raczej ogłupiają...1
b) może niektóre uczą...3
c) zdecydowanie tak, uczą...5
9. Czy kupujesz gazety związane z grami komputerowymi?
a) nie...1
b) czasami kupuję...3
c) regularnie kupuję...5
10. Jeżeli grasz lub miałbyś grać, to jaki typ gier wybrałbyś?
a) edukacyjne...1
b) strategiczne...3
c) tzw. strzelanki...5

Jeśli uzyskałeś(aś) 10-22 punkty
W zasadzie to mógłbyś nie rozwiązywać tej psychozabawy, bo z góry wiadomo, że do gier komputerowych masz stosunek bardzo negatywny. Jednak zastanów się z czego on wynika? Jeśli kiedyś bawiłeś się wirtualną rzeczywistością i na tej podstawie stwierdziłeś, że to nie dla ciebie, wówczas można powiedzieć o przemyślanym działaniu. Jeżeli jednak twierdzisz, że gry komputerowe, to kiepska zabawa, ale nigdy w nie nie grałeś, to twój pogląd jest pozbawiony sensu. Załóżmy bowiem, że kiedyś zagrasz i wciągnie cię ta zabawa po same uszy. Wtedy możesz nawet popaść w wirtualny nałóg! Tak czy inaczej obecnie nie jesteś uzależniony / uzależniona od gier komputerowych.

Jeśli uzyskałeś(aś) 23-37 punktów
Mniej więcej wiesz o co chodzi w komputerowych grach. Masz pewne wirtualne doświadczenia. Czasami taka zabawa nawet cię pochłonęła bez reszty, a przez to mogłeś zawalić kilka ważnych spraw. Częściej jednak górę brał rozsądek i choć zbliżałeś się do pokonania potwora lub dojechania do mety wracałeś do rzeczywistości i codziennych obowiązków. Jednak nie jesteś komputerowym nałogowcem i uzależnienie od gier komputerowych raczej ci nie grozi. Można powiedzieć o tobie, że lubisz komputerowe gry. Nie mogą być jednak zbyt skomplikowane, bo wtedy szybko się nudzisz lub brak drogi wyjścia doprowadza cię do szału. Możesz się spokojnie bawić. Wirtualna rzeczywistość nie przesłania ci tej prawdziwej.

Jeśli uzyskałeś(aś) 38-50 punktów
Jesteś wielkim fanem komputerowych gier. Jest to dla ciebie najlepsza rozrywka, która wciąga cię bez reszty. Niestety, czasami nie umiesz zapanować nad upływającym czasem, a top oznacza, że prawdopodobnie jesteś uzależniony od komputerowych gier. Wirtualna rzeczywistość pochłania cię do tego stopnia, że wiele tracisz w prawdziwym życiu. Twoje kontakty międzyludzkie opierają się w zasadzie na rozmowach o starych i nowych grach, o możliwościach osiągnięcia mety w grze i o możliwościach procesorów i kart graficznych niezbędnych do uruchomienia najnowszych wydań gier komputerowych. Powinieneś nieco przystopować, bo masz tylko jedno życie, które staje się bardziej wirtualne niż rzeczywiste.

PSYCHOTEST - JAKA JEST TWOJA SAMOOCENA?
Prawidłowa samoocena jest najważniejszym elementem, który pozwala żyć nam wśród ludzi. Jeśli ją zawyżymy uznają nas za megalomanów, jeśli zaniżymy będą w nas widzieć ofiary losu. A ty jak siebie oceniasz? Jak jest samoocena ciebie jako człowieka? Jaki jesteś, jaka jestem, jaki jest? To jest Twoja psychozabawa. Dowiedz się jak poznać siebie i dokonaj własnej samooceny!

1. Jesteś zdyscyplinowany?
a) zdyscyplinowany...1
b) średnio zdyscyplinowany...3
c) nie zdyscyplinowany......5
2. Jesteś złośliwy?
a) nie...1
b) czasami...3
c) często...5
3. Jesteś zdolny?
a) raczej zdolny...1
b) przeciętnie zdolny...3
c) mało zdolny...5
4. Bywasz wulgarny?
a) nie...1
b) czasami...3
c) często...5
5. Jesteś roztargniony?
a) nie...1
b) czasami...3
c) często...5
6. Jesteś brzydki?
a) raczej ładny...1
b) taki sobie...3
c) raczej brzydki...5
7. Jesteś lekkomyślny?
a) raczej nie...1
b) czasami...3
c) raczej tak...5
8. Jesteś chciwy?
a) nie...1
b) może trochę...3
c) tak...5
9. Bywasz zazdrosny?
a) nigdy...1
b) czasami...3
c) często...5
10. Jesteś niedbały?
a) nie...1
b) trochę...3
c) bardzo...5

Jeśli uzyskałeś(aś) 10-22 punkty
Masz bardzo wysoki poziom samooceny. Nie oceniamy tu czy twoja samoocena jest prawidłowa czy też nie. Można jednak powiedzieć, że uważasz się za człowieka wybitnego. Niektórzy uważają jednak, że w wielu sprawach oceniasz się zdecydowanie lepiej niż na to zasługujesz, a jednocześnie jesteś bardzo krytyczny wobec innych ludzi. Od życia spodziewasz się znacznie więcej, niż to życie może ci dać. Tak wysoka samoocena utrudnia ci międzyludzkie kontakty ponieważ inni myślą, że się wywyższasz ponad miarę. Czasami dziwisz się, że inni nie zgadzają się z twoja własną i osobistą samooceną. Nie ma się jednak co dziwić, bo czasami można odnieść wrażenie, że według twojej samooceny twój intelekt ociera się o geniusz. Niejednokrotnie cierpisz, bo nie potrafisz znaleźć wspólnego języka z bliskimi ci ludźmi. Oczywiście za taki stan obwiniasz innych, nigdy siebie. A wszystko to przez zbyt wysoką samoocenę.

Jeśli uzyskałeś(aś) 23-37 punktów
Wydaje się, że twoja samoocena jest jak najbardziej prawidłowa. Nie traktujesz siebie jako człowieka o niezmierzonym potencjale, ale jednocześnie nie popadasz w skrajność odwrotną czyli we własnej samoocenie nie jesteś również nieudanym wytworem Boga. Twoja samoocena jest taka, że czasami masz wahania jej dotyczące. Dzieje się tak wtedy, gdy w grę wchodzą emocje, uczucia i nerwy. Jednak z reguły potrafisz znaleźć złoty środek i dokładnie wiesz na co cię stać i jaki jesteś. Nie ograniczasz własnych możliwości, ale i zazwyczaj nie wywyższasz się ponad innych. Można o tobie powiedzieć, ze jesteś przeciętnym człowiekiem, który dzięki ciężkiej pracy może zdobyć szczyty powodzenia. Wszelkiej samooceny powinieneś dokonywać w zupełnym spokoju i bez emocji. Wówczas samoocena będzie bardzo dokładna, prawdziwa i raczej pozytywna.

Jeśli uzyskałeś(aś) 38-50 punktów
Nie potrafisz dokonać prawidłowej samooceny. Czasami uważasz się za człowieka o wielkim, wręcz niezmierzonym potencjale, a czasami popadasz w czarną rozpacz i twierdzisz, że jesteś największym z nieudaczników. Tymczasem w chwili negatywnej samooceny masz zdecydowanie większe możliwości niż ci się wydaje, ale nie tak wielkie jak ci się zdaje w chwilach samooceny nadzwyczaj pozytywnej. Prawdopodobnie jesteś człowiekiem o ogólnych możliwościach dość przeciętnych, ale jednocześnie takim, który w jednej z dziedzin jest nadzwyczaj wybitnym. Dlatego też skup się na jednym, a twoja samoocena znacznie będzie rosła.

 

PSYCHOTEST - CZY JESTEŚ KOMÓRKOWYM MANIAKIEM?
Jeszcze nie tak dawno nikt nie słyszał o telefonach komórkowych. Później taki telefon był oznaką prestiżu. Teraz wielu z nas nie może żyć bez komórki. Niestety dla niektórych telefon komórkowy jest nałogiem. A jak jest z Tobą? Czy jesteś komórkowym maniakiem? Odpowiedz sobie na pytanie: jaka jestem, jaki jestem. To jest Twoja psychozabawa. Poznaj siebie!

1. Ile masz telefonów komórkowych?
a) dwa...5
b) jeden...3
c) ani jednego...1
2. Jeśli wyjdziesz z domu bez komórki, to...
a) nie zdarza mi się to...5
b) wracam się po nią...3
c) nic się nie stało...1
3. Czy twój telefon komórkowy musi mieć jak najwięcej funkcji?
a) aparat fotograficzny, karta pamięci, szybki dostęp do internetu, doskonały ekran itp. są wręcz niezbędne...5
b) dobrze jakby miał, ale jeśli nie ma to trudno...3
c) wystarczy, że można z niego zatelefonować...1
4. Kiedy wyłączasz swoją komórkę?
a) nigdy...5
b) w teatrze, kinie, kościele, podczas lekcji...3
c) tam gdzie sygnał telefonu mógłby komuś przeszkadzać, a także na noc, w niedzielę
5. Jak często wymieniasz swoją komórkę?
a) co najmniej raz na pół roku...5
b) mniej więcej raz na rok...3
c) mniej więcej co dwa lata...1
6. Jakie rachunki płacisz za korzystanie z komórki?
a) więcej niż 150 zł...5
b) od 100 do 150 zł...3
c) mniej niż 100 zł...1
7. Dlaczego masz telefon komórkowy?
a) bo jest mi niezbędny...5
b) bo prawie wszyscy go mają...3
c) sam nie wiem...1
8. Czy kiedyś zgubiłeś swoją komórkę?
a) nie...5
b) raz...3
c) co najmniej dwa razy...1
9. Idziesz ulicą, a twoja komórka znajduje się wtedy zazwyczaj...
a) w mojej dłoni...5
b) w mojej kieszeni...3
c) w mojej torebce, saszetce, itp...1
10. Czy twoim zdaniem telefony komórkowe mogą powodować raka mózgu?
a) myślę, że nie...5
b) trudno powiedzieć...3
c) myślę, że tak...1

Jeśli uzyskałeś(aś) 10-22 punkty
Telefony komórkowe mogłyby dla ciebie nie istnieć. Uważasz, że nie jest istotne to, iż urządzenia te znacznie ułatwiają życie, że łączą ludzi szybko i można dzięki nim załatwić wiele spraw. O wiele wyraźniej zauważasz wady komórkowego szaleństwa. Po pierwsze drażni cię to, że posiadacz telefonu komórkowego nigdzie nie może się ukryć. Jeśli nawet wyłączy swój telefon, bo nie chce z nikim rozmawiać, to zaraz jest podejrzewany o to, że unika kontaktu z konkretną osobą. Po drugie irytuje cię, że brak odpowiedzi na dzwonek od męża lub żony wywołuje zazdrość. Bo "cóż on(a) może robić skoro wyłączył(a) telefon"? Po trzecie boisz się chorób jakie może spowodować częste używanie komórki. Itd., itp.

Jeśli uzyskałeś(aś) 23-37 punktów
Nie jesteś komórkowym maniakiem, ale telefon komórkowy traktujesz jak coś co jest ci niezbędne. Często jednak bardziej potrzebne jest ci to urządzenie do pokazaniu światu, że je masz. Propagujesz bowiem komórkowy szpan. Jeśli się nie zgadzasz z tą opinią, to zwróć uwagę na swoje odczucia podczas rozmowy telefonicznej. Inaczej zachowujesz się rozmawiając w swoim domu, a inaczej gdy idziesz ulicą i wszyscy na ciebie patrzą. Z pewnością zauważysz różnicę. Oczywiście komórka czasami przydaje ci się do rozmów ważnych i mogących przynieść korzyści. Jednak w zdecydowanej większości używasz jej do pogaduch o niczym.

Jeśli uzyskałeś(aś) 38-50 punktów
Jesteś typowym maniakiem telefonów komórkowych. Lubisz na nie patrzeć, porównywać ich parametry i tak zwane bajery, lubisz się nimi bawić czyli zmieniać dzwonki ściągać coraz to nowe melodyjki, grać w gry i korzystać z usług, które tak naprawdę ci nie są potrzebne. Dochodzi do tego, że jesteś szczęśliwy, gdy ktoś do ciebie dzwoni. Sam sygnał komórki wywołuje w tobie przyjemny dreszcz. Przechodząc obok sklepu z aparatami telefonicznymi nie możesz się oprzeć aby do niego nie wejść. Chociaż wiesz, że teraz nie stać cię na to, aby zmienić komórkę, oglądasz je i wypytujesz sprzedawcę o wszelkie szczegóły. Najgorsze jest jednak to, że nie panujesz nad czasem rozmowy i rachunki często przerastają twoje finansowe możliwości.

PSYCHOTEST - MAM TALENT! ALE JAKI?
Czy ja mam jakikolwiek talent? To pytanie zadaje sobie wielu ludzi na całym świecie. Niektórzy z nas mają wiele talentów. Inni uzdolnieni są wyłącznie w jednym kierunku. Wbrew pozorom ci pierwsi rzadziej niż ci drudzy osiągają szczyty powodzenia. Wynika to z faktu, że wszechstronne uzdolnienie powoduje, iż człowiek wiele wie, zna się na wielu sprawach, ale jest to zazwyczaj wiedza bardzo pobieżna. Dlatego też większe szansę na zrobienie kariery mają ci, których talent ukierunkowany jest na jedną dyscyplinę. A czy ty jesteś uzdolniony wszechstronnie? Odpowiedz sobie na pytanie: "Mam talent czy nie mam talentu!" A może masz wiele talentów?

1. Czy masz problemy przy rozwiązywaniu krzyżówek?
a) zazwyczaj żadnych...5
b) czasami, ale niewielkie...3
c) tak, mam spore problemy...1
2. Twoim zdaniem jesteś uzdolniony w kierunku...
a) humanistycznym...1
b) ogólnym...3
c) matematycznym...5
3. Czy masz problemy w rozmawianiu z niektórymi ludźmi np. wywodzącymi się z innego niż ty środowiska, posługujących się żargonowym językiem, mający inny niż ty status materialny?
a) zdecydowanie tak...1
b) tak, ale po pewnym czasie coraz lepiej zaczynam sobie radzić...3
c) raczej nie mam takich problemów...5
4. Czy zauważyłeś, że ludzie zgłaszają się do ciebie po pomoc tylko w jednej wybranej dziedzinie?
a) chyba coś w tym jest...1
b) są to sprawy dość różne, ale błahe...3
c) zgłaszają się po pomoc w wielu sprawach, często poważnych...5
5. Czy czytając poezję rozumiesz co poeta chciał ci przekazać?
a) raczej tak...5
b) czasami tak, czasami nie...3
c) raczej nie...1
6. Czy lubisz nowe wyzwania, czy lubisz podejmować zadania dotąd ci obce?
a) raczej tak...5
b) czasami, ale odczuwam strach czy uda mi się sprostać zadaniu...3
c) wolę pozostać przy swoim, dokładnie znanym zajęciu...1
7. Czy zdarza ci się być roztargnionym?
a) czasami...5
b) bardzo często...3
c) nigdy lub bardzo rzadko...1
8. Czy wziąłbyś udział w teleturnieju w którym należałoby ugotować zupę, zrobić karmnik dla ptaków i odpowiedzieć na pięć trudnych pytań z różnych dziedzin życia?
a) oczywiście, że tak...5
b) być może, ale po długim zastanowieniu...3
c) raczej nie...1
9. Czy patrząc na dzieła sztuki, przyrodę czy zachowania ludzkie zauważasz więcej niż inni ludzie?
a) myślę, że tak...5
b) zdecydowanie tak...3
c) raczej mniej...1
10. Czy jesteś człowiekiem energicznym?
a) raczej tak...5
b) raczej tak, ale czasami mam napady depresji...3
c) raczej nie, ale czasami energia mnie rozpiera...1

Jeśli uzyskałeś(aś) 10-22 punkty
Mam talent! - tak możesz sobie odpowiedzieć. I jest to talent o bardzo dużej sile. Należysz do ludzi, których zainteresowania i zdolności ukierunkowane są wyłącznie w jedną stronę. Masz swojego tzw. konika i uważasz, że jest to najwspanialsza rzecz na świecie. Bardzo często zanudzasz innych swoim zainteresowaniem daną dziedziną. Opowiadasz o niej, snujesz plany, zdradzasz swoje sukcesy i porażki. Nie zauważasz, że większość ludzi jest mało zainteresowania twoimi fascynacjami. Gdy jednak ktoś ci to uświadomi nie ukrywasz zdziwienia. Nie możesz pojąć dlaczego ludzie nie interesują się tym co ciebie tak pasjonuje. Zdarza się, że ludzi tych uważasz za gorszych od siebie, którzy nie wiedzą, co na świecie naprawdę jest wspaniałe. Twój talent jest tak duży, że masz bardzo duże szanse na osiągnięcie sukcesu w swojej dziedzinie. Jednak musi być spełniony jeden warunek - jeśli nie otworzysz się szerzej na świat wówczas możesz zasklepić się sam w sobie i wówczas twoje zdolności, talent i pasja pozostaną wyłącznie twoją domeną, a inni o tym się nie dowiedzą i nie będą mogli z tego korzystać. Masz jeden talent, ale za to bardzo wartościowy. Teraz tylko odkryj co to za uzdolnienia.

Jeśli uzyskałeś(aś) 23-37 punktów
Jesteś zaznajomiony z wieloma dziedzinami życia i nauki, ale w większości twoja wiedza jest bardzo pobieżna i niedokładna. Masz jednak również spore zdolności w jednej określonej dziedzinie. Niestety, prawdopodobnie nawet nie zdajesz sobie z tego sprawy, że takie zdolności posiadasz. Zadając sobie pytanie: "czy mam talent" nie zdajesz sobie sprawy jak wielki jest w tobie potencjał uzdolnień. Nawet jeśli masz niejasne przeczucie, że w jakiejś dyscyplinie mógłbyś osiągnąć bardzo dużo nie potrafisz doprowadzić swoich przeczuć do realnego stanu. Wszystko przez to, że masz zbyt niską samoocenę. Paraliżuje cię strach przed kompromitacją. Gdy ktoś cię skrytykuje, nawet ktoś, kto na temat twojej ulubionej dziedziny niewiele wie, ty popadasz w czarną rozpacz. Można powiedzieć, że bardzo łatwo przekonać cię, że niewiele potrafisz, a trudniej, że jesteś szczególnie uzdolniony. Tymczasem jeśli przebrnąłbyś przez własną niepewność, wówczas masz duże szanse na osiągnięcie sukcesu w danej dziedzinie, gdyż poparte jest to wiedzą (mimo, że pobieżną to jednak wiedzą) w innych dziedzinach. Jest w tobie ukryty talent, ale tobie jest trudno w to uwierzyć. Musisz zacząć wierzyć we własne uzdolnienia! Codziennie rano mów sobie: "mam talent!" i poszukuj go, aż do skutku. W końcu go znajdziesz.

Jeśli uzyskałeś(aś) 38-50 punktów
Bez większego ryzyka można cię określić mianem człowieka renesansu. Ty nie tylko masz talent, ale masz wiele talentów! Jesteś wszechstronnie uzdolniony. Zaznajomiony jesteś z wieloma dziedzinami życia, nauki, sztuki, a nawet sportu. Nie ma dla ciebie tajemnic ludzka dusza, ani ludzkie ciało. Potrafisz rozsądnie rozdzielić to co jest piękne i to co brzydkie, a jednocześnie przyjmujesz argumenty tych ludzi, którzy mają inne zdanie od twojego. Twój umysł bez problemu dostosowuje się do aktualnej sytuacji i dzięki temu masz wielu znajomych, a nawet przyjaciół w bardzo różnych środowiskach. Wielokrotnie zadziwiasz innych swą przenikliwością i trafnością sądów. Twoja wszechstronność uzdolnień i talentów pozwala ci osiągać szczyty, ale tylko w niektórych dziedzinach. Doskonale sprawdzisz się np. jako dziennikarz, prawnik lub polityk, ale nigdy jako lekarz lub naukowiec. W wielu innych dyscyplinach nauki czy sztuki możesz być naprawdę dobry, ale tylko dobry, a nigdy wybitny. Chociaż czasami zdarzają się wyjątki od tej reguły i wcale nie jest powiedziane, że tak jest akurat w twoim przypadku. Ogólnie możesz sobie mówić: "ja mam talent".

Ćwiczenie relaksacyjne

Zamknij oczy i ułóż się wygodnie. Wyobraź sobie, że jesteś na szczy¬cie znajomych schodów. Schodów istniejących rzeczywiście lub wy¬obrażonych, nie ma to większego znaczenia. Poczuj otaczającą cię przestrzeń, i jeśli chcesz, poczuj dotyk poręczy schodów w swej dło¬ni. Będziesz schodzić z tych schodów. Za każdym stopniem będziesz czuć, jak twoje ciało się obniża. Będzie ono schodzić coraz głębiej do stanu relaksu, którego pragniesz. Schody te mają dziesięć stopni. Będę dla ciebie liczyć stopnie, a ty będziesz słyszeć odgłos własnych kroków na każdym kolejnym stopniu. W powietrzu unosi się jakiś szczególny zapach, zapach charak-terystyczny dla tego domu, dla tego miejsca. Ten zapach coś ci przypomina. Może to być np. zapach paleniska czy palonego na ko¬minku drewna lub też przygotowywanego posiłku, a także inny, miły dla ciebie zapach. Słychać też może w dali dźwięki muzyki, jakiś głos. Wszystko to daje poczucie bezpieczeństwa.
Zacznę teraz liczyć za ciebie stopnie schodów i za każdym stopniem będziesz widział, słyszał i czuł, jak bezpiecznie schodzisz do swego upragnionego stanu.
9 - głęboko,
8 - schodź i odczuwaj jednocześnie,
7
6 - głęboko,
5
4
3-za każdym krokiem czujesz, jak twoje ciało ciąży do następne¬go stopnia,
2
1 - głęboko,
0 - przez chwilę poczuj i doceń wszystkie przyjemne doznania w cie¬le. Zwróć uwagę, że ten stan zawdzięczasz własnej koncentracji. Możesz wracać do tego stanu za każdym razem, kiedy poczujesz się spięty. Powoli otwórz oczy i wypoczęty, pełen energii powróć do swoich zadań.

,,Napinanie i rozluźnianie mięśni”

Wprowadzenie: Poprzez świadome napinanie i rozluźnianie się można się pozbyć napięcia wynikającego z przyczyn zewnętrznych.
Siedząc ułóż wyprostowane ramiona wzdłuż ciała i zamknij oczy. Spróbuj wyłączyć myśli, nie zwracać na nie uwagi. Napinaj poszczególne partie ciała przez 5 sekund, a następnie świadomie rozluźniaj.
* Zaciśnij dłonie w pięść, jak najmocniej i utrzymaj stan napięcia przez 5 sekund – rozluźnij dłonie
* Wyprostuj palce dłoni, rozciągnij je mocno i jak najszerzej – rozluźniaj palce
* Unieś do góry ramiona, napnij mięśnie – rozluźniaj
* Obróć głowę w prawo – rozluźniaj
* Obróć głowę w lewo – rozluźniaj
* Zmarszcz czoło – rozluźniaj
* Zaciskaj powieki – rozluźniaj
* Rozciągaj kąciki ust – rozluźniaj
* Wyciągaj wargi do przodu – rozluźniaj
* Zaciskaj wargi – rozluźniaj
* Zaciskaj zęby – rozluźniaj
* Przyciskaj język do podniebienia – rozluźniaj
* Przyciskaj pięty do podłogi – rozluźniaj
* Obciągaj w dół palce u nóg – rozluźniaj
* Odchyl palce u nóg do góry – rozluźniaj
* Dociskaj do siebie kostki stóp – rozluźniaj
* Przyciskaj do siebie kolana – rozluźniaj
* Wypchaj brzuch do przodu – rozluźniaj
* Wciągaj brzuch – rozluźniaj
Na zakończenie rozłóż jak najszerzej ramiona i nogi i mocno rozciągaj całe ciało, kilkakrotnie we wszystkich kierunkach. Kilka razy ziewnij.

,,Otrząsanie się”

* Stań rozluźniony w wygodnej pozycji. Pospaceruj przez chwilę po pomieszczeniu, aż znajdziesz miejsce, które będzie Ci odpowiadać. Możesz teraz zacząć potrząsać dłońmi. Potrząsaj nimi bardzo łagodnie – tak, żeby pozbyć się z nich całego zmęczenia i napięcia (10 sekund)
* Teraz potrząsaj również ramionami. Pozbądź się z nich całego zmęczenia i napięcia (10 sekund)
* Potrząsaj teraz swoimi barkami i strząśnij z nich wszystko, czego chcesz się pozbyć: zmęczenie, znudzenie, zły nastrój (10 sekund)
* Teraz potrząsaj łagodnie całym swoim ciałem i poczuj, jak strząsasz z siebie całe zmęczenie i napięcie (10 sekund)
* Stań teraz spokojnie, luźno opuść ramiona i zrób trzy głębokie oddechy. Poczuj swoje ciało i zauważ, jak spokojny  i pełen energii teraz jesteś.

TRENING AUTOGENNY Schultza, czyli odprężenie i relaks

Praktyka ta równoważy energię ciała i umysłu. Dzięki elementom autosugestii możesz wpłynąć na swój organizm i świadomie wywoływać stan spokoju, odprężenia i relaksu. 

Zamknij oczy. Skup uwagę na sobie, staraj się zapomnieć o otaczającym cię świecie. Zrób kilka głębokich, ale naturalnych oddechów. Wdychaj i wydychaj przez nos, obserwując wpływające i wypływające powietrze. Możesz sobie np. wyobrazić powiew łagodnego wiatru, który dociera przez nozdrza do twojej głowy lub poczuć jego chłód na czubku nosa. Jeśli twój umysł zacznie błądzić, nie zniechęcaj się, tylko spokojnie i delikatnie sprowadź go z powrotem do oddechu. Po kilku minutach rozpocznij trening autogenny.

Trening autogenny Schultza: ćwiczenia
•    W myślach wydawaj sobie następujące polecenia: "Czuję ogarniający mnie spokój. Zaczynam się rozluźniać. Skupiam uwagę na sobie, delektuję się ciszą. "Wewnętrznie" uśmiecham się.
•    Przenieś uwagę na prawą rękę i powiedz sobie: "Moja prawa ręka jest przyjemnie ciężka. Staje się coraz cięższa, nie mogę już nią poruszać. Jest przyjemnie ciepła i rozluźniona". Sugestię możesz powtórzyć kilka razy, aż poczujesz, że ręka naprawdę jest rozluźniona i bezwładna. Staraj się formułować myśli przyjaźnie, ale stanowczo.
•    Przenieś uwagę na lewą rękę i powtórz proces. W ten sposób rozluźniaj całe ciało: ręce, nogi, brzuch, kark, mięśnie twarzy, głowy, barków, miednicy.
•    Gdy osiągniesz rozluźnienie wszystkich partii ciała, zajmij się uspokojeniem umysłu. Powiedz sobie: "Kiedy wdycham powietrze, napełnia mnie ciepło i radość. Kiedy wydycham- otwieram serce i umysł, uczucia i myśli swobodnie przepływają, napełniają mnie wewnętrzna harmonia i ukojenie. Mój umysł jest spokojny i wyciszony, nie myślę o tym, co mnie otacza. Jestem w bezpiecznym porcie, ogarnia mnie przyjemne uczucie zawieszenia, ale nie muszę wkładać w to wysiłku, to dzieje się samo".
•    Kiedy się rozluźnisz, poleż kilka minut, starając się o niczym nie myśleć, poczuj, że twoje ciało i umysł to jedność. Zapamiętaj to uczucie.
•    Zanim otworzysz oczy, powiedz sobie: "Jestem wypoczęta(-y) i zregenerowana(-y). Czuję, jak życiowa energia zaczyna we mnie krążyć, przepływać przez ręce, ramiona, nogi, brzuch. Moje ciało jest ożywione, pełne wigoru, radosne. Czuję się pełna(-en) energii, jestem gotowa(-y) do działania".
•    Przeciągnij się, leniwie porusz członkami. Otwórz oczy i powoli wstań.

opracowanie:
psycholog szkolny
Hanna Niedźwiedzka

 

Sowa 
Mocne uchwycenie lewego barku prawą dłonią, następnie odwrócenie głowy w lewą stronę z jednoczesnym wdechem. Potem powoli odwrócenie głowy w prawą stronę wypuszczając porcjami rytmicznie powietrze. Dodatkowo można wydawać dźwięki sowy przy każdym wydechu uaktywniając słuch. Po kilkukrotnym wykonaniu ćwiczenia w jedną stronę wydychamy mocno powietrze jakby zdmuchując świecę i zmieniamy rękę.

Pozycja Cook’a/Dennisona 
W pozycji siedzącej krzyżujemy nogi. Ramiona wyprostowane przed siebie, zewnętrzne strony dłoni skierowane do siebie, kciuki w dół. Teraz krzyżujemy dłonie, łączymy i przetaczamy je w stronę ciała. Opieramy je na mostku, język kładziemy na podniebieniu, przymykamy oczy. Oddychamy brzuchem spokojnie i równomiernie. Pozostajemy w tej pozycji dłuższą chwilę.

Punkty pozytywne 
Palcami delikatnie dotknij punktów, które znajdują się na czole w połowie odległości między brwiami a linią włosów. Zamknij oczy i pomyśl o sytuacji stresowej, pozostań w tej pozycji aż emocje z nią związane opadną, pozwól sobie na przeżycie tego stresu w wyobraźni. Oddychaj spokojnie do chwili aż poczujesz, że napięcie minęło a ciało się rozluźniło.

PRZYJEMNEGO ĆWICZENIA 
 

MOCNE STRONY OSOBOWOŚCI

otwarty na innych ludzi

uprzejmy

spokojny i opanowany

rozmowny

odpowiedzialny

chętny do pomocy innym

wrażliwy

dokładny
 
posłuszny

skromny

współpracujący

aktywny

wytrwały

szybki

uporządkowany

troskliwy

prawdomówny
 
koleżeński

spostrzegawczy
 
zgodny

ostrożny

towarzyski

pomysłowy

UMIEJĘTNOŚCI

obsługa komputera

obsługa telefonu

opiekowanie się rodzeństwem

opiekowanie się zwierzętami

posługiwanie się językiem obcym

dobra orientacja w mieście

praca w zespole

prace plastyczne

gra na instrumencie

uprawianie sportu

wykonywanie obowiązków domowych

PRZYJEMNEJ ZABAWY 

1. Daj dziecku czas na odnalezienie się w nowej sytuacji społecznej, np. podczas spotkań z innymi dziećmi, odwiedzin u znajomych, podczas zajęć.
2. Przy wykonywaniu zadań nie popędzaj dziecka, daj mu pracować według swojego tempa.
3. Wzmacniaj w dziecku poczucie, że jest ekspertem. Jeśli wiesz, że jest jakiś temat, który dziecko dobrze zna, zachęć je do udziału w rozmowie, mówiąc na przykład ,,Bez ciebie nie damy rady”.
4. Nie określaj zachowań dziecka mianem nieśmiałych, aby nie utrwalać w nim przeświadczenia, że takie właśnie jest.
5. Chwal działania dziecka. Niech będzie to pochwała obrazowa, czyli powiedz, za co dziecko chwalisz (taka pochwała jest bardziej wartościowa dla dziecka, jest w niej zawarta informacja, z czego pochwała wynika).
6. Nie wyręczaj dziecka. Niech samodzielnie wykonuje to, co jest w stanie zrobić.
7. Nie krytykuj dziecka. Jeśli zrobiło coś nie tak, zwróć mu uwagę, mówiąc o jego zachowaniu, a nie oceniając jego samego.
8. Zaakceptuj nieśmiałe zachowania dziecka i nie próbuj ich na siłę zmieniać.
9. Nie popędzaj, nie przerywaj, jeśli dziecko mówi coś i zaczyna się jąkać czy zacinać. W przeciwnym razie problem jąkania może się pogłębić.
10. Ustal granice, zasady obowiązujące w domu, co wzmocni poczucie bezpieczeństwa dziecka. Pamiętaj, aby były one elastyczne, dostosowane do możliwości dziecka
    i zmieniały się wraz z jego rozwojem.
11. Nie bagatelizuj uczuć dziecka. Tylko dziecko wie, jak się poczuło w danej sytuacji. Bądź przy nim, jeśli Cię potrzebuje.
12. Nie pocieszaj nadmiernie w sytuacjach, które tego nie potrzebują. Reaguj adekwatnie do sytuacji. W przeciwnym razie możesz spowodować, że dziecko będzie sobie gorzej radziło ze swoimi trudnymi emocjami i możesz wywołać u niego lęki.
13. Nie przekazuj swoich lęków, opowiadając o nich przy dziecku. Jeśli jesteś w sytuacji, która powoduje u Ciebie lęk, staraj się być powściągliwy w jego okazywaniu.
14. Nie stawiaj dziecku zbyt wygórowanych oczekiwań.

 

opracowanie:

psycholog szkolny mgr Hanna Kosińska

W JAKI SPOSÓB NAUCZYCIEL MOŻE WZMOCNIĆ POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI UCZNIA?

 

• Okazujmy zainteresowanie każdym uczniem
• Witajmy się z uczniami tak, żeby było widać, że ich lubimy
• Rozmawiajmy na tematy osobiste podnoszone przez uczniów
• Podkreślajmy rzeczy dobre, a mniej mówmy o złych
• Bądźmy dobrymi modelami ról życiowych
• Słuchajmy
• Sondujmy reakcje
• Opracujmy wraz z uczniami konsekwentne metody postępowania w sytuacjach konfliktowych
• Zwracajmy się do uczniów po imieniu
• Nie używajmy przezwisk, nie bądźmy złośliwi ani cyniczni
• Rozpoznawajmy uczniów na boisku, placu zabaw, na ulicy
• Poznajmy szczególne umiejętności każdego ucznia
• Unikajmy stawiania ultimatum
• Starajmy się nie osądzać
• Dzielmy się z rodzicami pozytywnymi uwagami o ich dziecku
• Opracujmy wspólnie z uczniami zasady obowiązujące obie strony
• Pytajmy uczniów o ich udział w zajęciach, np. ,,Czy podobało ci się to ćwiczenie?”, ,,Jak oceniasz własny udział w tym ćwiczeniu?”
• Informujmy uczniów o decyzjach, które mogą ich dotyczyć
• Pomagajmy uczniom w formułowaniu i osiąganiu celów
• Zachęcajmy uczniów do wypowiadania własnych opinii

 

CO WPŁYWA DODATNIO NA WZROST POCZUCIA WŁASNEJ WARTOŚCI UCZNIA?

• Zmiana otoczenia – zorganizujmy wycieczkę za miasto, udekorujmy wspólnie z uczniami salę
• Możliwość dobrowolnego zgłaszania się do wykonania pewnych zadań
• Możliwość wyboru ćwiczeń lub zadań przez uczniów
• Układanki, krzyżówki
• Ćwiczenia fizyczne, w których uczniowie nie rywalizują ze sobą
• Odgrywanie przedstawień teatralnych, wspólne muzykowanie
• Eksperymentowanie
• Międzyklasowe zajęcia sportowe
• Międzyklasowe dyskusje
• Możliwość wyboru formy oceny
• Uczenie się zgodnie z zawartą z nauczycielem umową
• Nagrody – w formie dyplomów, nalepek, znaczków
• Wystawy prac uczniów
• Wystawy fotografii przedstawiających uczniów przy pracy

 

opracowanie:

psycholog szkolny

mgr Hanna Niedźwiedzka

Zaleca się, by nauczyciel przygotowując lekcję pomyślał o różnych stylach uczenia się swoich uczniów i przygotował ją tak, by wszyscy zapamiętali jak najwięcej. Należy zacząć od określenia stylu uczenia się uczniów.

Jak można określić styl uczenia się ucznia?

Nauczyciel powinien zwrócić uwagę na sposób mówienia ucznia.

Jeśli poprosi swojego ucznia ,,wzrokowca” o wyjaśnienie czegoś, ten zacznie rysować jakiś schemat, mapę, plan, często używając słów: ,,już widzę, o co chodzi”. Chcąc coś zrozumieć lub zapamiętać, musi sam przeczytać.

,,Słuchowiec” z kolei nie interesuje się książkami, czy instrukcjami obsługi. Zawsze pyta o informacje. Kiedy zrozumie informację mówioną, powie: ,,słyszę, co mówisz”.

Uczniowie dotykowcy i kinestetycy zawsze są w ruchu. Kiedy zrozumieją informację, używają często słów: ,,czuję to”.

Jak można rozpoznać styl uczenia się po mowie ciała?

Wzrokowiec wzrokowo przyswaja informację, siedzi wyprostowany i wodzi oczami za prowadzącym lekcję.

Słuchowiec – nierzadko cicho powtarza sobie słowa prowadzącego zajęcia lub kiwa potakująco głową, próbując sobie przypomnieć potrzebną informację dokonuje jakby ,,odsłuchania nagrania w głowie”, patrząc w przestrzeń bez zainteresowania.

Kinestetyk – słuchając, zazwyczaj swobodnie i wygodnie rozsiada się w krześle.

Dotykowiec – dość często podczas lekcji bawi się długopisem, rysuje coś.

Jak rozpoznać style uczenia się po sposobie patrzenia?

Wzrokowiec – odbierając informację, siedzi spokojnie, patrząc przed siebie lub w górę, zazwyczaj szybko mówi.

Słuchowiec – wodzi oczami z boku na bok lub w dół. Jeśli jest praworęczny, to w lewo, jeśli leworęczny, to w prawo. Taki uczeń na ogół wypowiada słowa rytmicznie.

Kinestetyk – praworęczny, ruchliwy, podczas lekcji zapamiętuje informacje, spogląda w prawo i w dół, mówi powoli.

 

Wzrokowcy – ucząc się, korzystają z pomocy szkolnych, kolorowych plansz, wykresów, foliogramów. Myśląc mają tendencję do spoglądania w górę, słuchając potrzebują kontaktu wzrokowego z mówcą, dotyczy to także sytuacji, gdy sami mówią. Mówiąc, opisują elementy wizualne. Mają dobrą pamięć do tych elementów, do materiału wydrukowanego, narysowanego (np. plansze, mapy myśli).

Słuchowcy – uczą się słuchając, czytając, myśląc na głos. Potrzebują ciągłych bodźców słuchowych. Śpiewają, gwiżdżą, mówią do siebie. Ale w czasie nauki potrzebują na ogół ciszy. Rzadko nawiązują kontakt wzrokowy ze swym rozmówcą. Umieją opisywać dźwięki, głosy, muzykę. Mają dobrą pamięć do dialogów, muzyki, dźwięków.

Kinestetycy – zaangażowani są w aktywność ruchową, uczą się, gdy ich ciało jest w ruchu. Najlepiej im się słucha, wykazują nikły kontakt w rozmowie. Jeżeli jednak coś się dzieje w pobliżu, ich wzrok wędruje w tym kierunku. Potrafią słowami opisywać działanie, mówią mało, od razu przechodzą do sedna, podczas mówienia wykonują określone ruchy. Mają dobrą pamięć do działań i ruchów ciała.

Dotykowcy – odczuwają fizycznie i emocjonalnie. Patrzą na innych, aby odczytać wyraz, mimikę twarzy rozmówcy, jego język ciała. Dość często jednak spuszczają wzrok – słuchając. Świadczy to o przetwarzaniu informacji na poziomie emocjonalnym. Mają dobrą pamięć do wydarzeń emocjonalnych i doznań fizycznych.

Preferencje w wykorzystaniu półkul mózgu dotyczą tego, w jaki sposób przetwarzamy informacje i w jaki sposób je przechowujemy, gdy dotrą one do naszego mózgu. Informacje sensoryczne odbierane przez zmysły – wzrok, słuch, węch, dotyk, smak – oraz przez mięśnie są przekazywane do prawej lub lewej półkuli mózgu.

Wzrokowcy z dominującą lewą półkulą mózgu – uczą się szybko, czytając i odbierając informacje wzrokowe w formie liter, słów, liczb. Uczą się szybciej, jeśli informacje są uporządkowane linearnie i systematycznie (mapy myśli), zapamiętują też to, co wydrukowane: podręczniki, przewodniki, mapy; programy komputerowe, przeróżne foliogramy, filmy wideo, tablice, plansze, wykresy. Lubią się uczyć zarówno przy muzyce, jak i bez niej. Hałas ich rozprasza, ponieważ skupiają się na bodźcach wzrokowych, a nie słuchowych. Łatwo im przychodzi zapamiętywanie reguł pisowni, gramatyki. Na egzaminie potrafią przywołać obraz tego, czego się nauczyli. Tacy uczniowie powinni otrzymywać od nauczycieli wytyczne, instrukcje czy uwagi, które będą im pomocne w uczeniu się.

Wzrokowcy z dominującą prawą półkulą mózgu – przyswajają informacje za pośrednictwem oczu, zwracając uwagę na obrazy, elementy graficzne, kolory, kształty, wzory, relacje przestrzenne. Przetwarzają informacje w sposób symultaniczny, dostrzegając globalny obraz całości. Dopiero potem mogą się skoncentrować na szczegółach. Lubią chodzić do galerii sztuki, zwiedzać zabytki. Przypominają sobie zdarzenia głównie w postaci wizerunków. Korzystają z pomocy naukowych, wizualnych o charakterze graficznym.

 

Słuchowcy z dominującą lewą półkulą mózgu – potrzebują nieustannych bodźców słuchowych. Nie lubią ciszy. Uczą się szybko podczas lekcji. Chwytają sens werbalnych komunikatów, nie zamieniając ich na obrazy. Uczą się z podręczników, książek, czytając je na głos lub stosując subwokalizację. Powinni prosić nauczycieli o zaprezentowanie im materiału nauczania w sposób dźwiękowy i sekwencyjny.

Słuchowcy z dominującą prawą półkulą mózgu – uczą się, słuchając. Są wrażliwi na dźwięki, muzykę, rytm, tembr głosu. Mają dobry słuch muzyczny, mogą przyspieszyć uczenie się, słuchając muzyki. Uczą się na głos. Wizualizacja pomaga im sensorycznie doświadczyć tego, co czytają, co słowem: pomaga w zapamiętywaniu szczegółów.

Dotykowcy z dominującą lewą półkulą mózgu – uczą się w sposób sekwencyjny za pomocą symbolicznego języka liter, liczb, słów. Uczą się szybko, używając rąk, palców, dotyku i emocji. Myśląc i słuchając – muszą trzymać coś w dłoni. Są wrażliwi na komunikaty werbalne, jak i niewerbalne. Sporządzają notatki, z których później i tak nie korzystają. Kiedy się uczą, pragną czuć się w tym miejscu dobrze. Potrzebują pozytywnych uczuć, żeby się skoncentrować. Lubią się uczyć w grupie.

Dotykowcy z dominującą prawą półkulą mózgu – mają skłonność do myślenia w sposób globalny. Uczą się, używając dłoni, palców, zmysłu dotyku i emocji. Wykorzystują intuicję, wyobraźnię, język wyrażający uczucia. Myślą sercem, nie są za bardzo skrupulatni czy sentymentalni, często robią coś impulsywnie. Szybko dążą do rezultatu końcowego, nie myśląc o szczegółach. Pracują w oryginalny i pełen inwencji sposób. Uczą się, szkicując, rysując diagramy, ilustracje, mapy, wykonując rzeźby, modele. Robią notatki w formie rysunków; lepiej zapamiętują nowe informacje, robiąc notatki kaligraficzne, kolorowe, rysują obrazki; rozmawiając z kimś, rysują. Aby lepiej słuchać i myśleć, muszą robić coś z dłońmi lub coś trzymać (długopis, ołówek). Potrzebują ogólnego obrazu całości, ponieważ w przeciwnym razie się gubią. Muszą widzieć rozplanowany dokładnie cały problem wraz z odpowiedzią (np. matematyczną). Do zadań matematycznych używają kalkulatorów, komputera i innych przedmiotów. Łatwo uczą się projektowania graficznego. Aby szybko czytać, powinni wczuć się w przesłanie tekstu, często pomijają detale i dłuższe wyjaśnienia w tekście, aby przejść do sedna sprawy. Powinni sporządzać mapy myśli.

Kinestetycy z dominującą lewą półkulą mózgu – myślą w sposób zorganizowany, systematyczny, ucząc się przez ruchy swoich dużych mięśni motorycznych. Potrafią zwerbalizować czynności ruchowe w sposób systematyczny. Nie lubią siedzieć długo na jednym miejscu, wtedy stają się niespokojni i rozdrażnieni. Jeżeli mają możliwość ruchu podczas wykonywania zadań, wtedy wykonują je w skupieniu. Ruch dla nich jest pozytywnym elementem nauczania. Kinestetycy z dominującą lewą półkulą lubią sport, gry i zabawy z określonymi jasno zadaniami. Podchodzą do nauki w sposób zorganizowany i systematyczny. Krok po kroku, angażując jednak ruchowo swoje ciało i myślenie. Potrafią swobodnie opisywać to, co robią. Gry edukacyjne, symulacje, odgrywanie ról, współzawodnictwo doskonale nadają się w tym przypadku do nauki, w czasie której wolą korzystać z jakiejś struktury, formuły czy planu. Powinni w czasie nauki wykonywać czynności w sposób sekwencyjny. Samo słuchanie lekcji i werbalne instrukcje nie wystarczą im do przyswajania materiału. Przygotowując się do testu, zapamiętują łatwo to, co sami zrobili z materiałem (mapy myśli). Praca w grupach bardzo odpowiada kinestetykom, ponieważ mogą się poruszać od grupy do grupy. Czytając teksty, muszą dla zapamiętania dokonywać wizualizacji (wyobrażać sobie siebie wykonujących opisywane w nim czynności).

Kinestetycy z dominującą prawą półkulą mózgu – poruszają dużymi mięśniami motorycznymi w kreatywny i spontaniczny sposób, odbierając informacje intuicyjnie. Kiedy muszą siedzieć zbyt długo na jednym miejscu, stają się niespokojni, spięci, zestresowani. Są szczęśliwi, jeśli pozwoli im się na aktywność ruchową w związku z zadaniem, którego mają się nauczyć. Kinestetycy z dominującą prawą półkulą mózgu potrafią myśleć symultanicznie, pracują szybko, w impulsywny sposób, pragnąc widzieć rezultaty natychmiast, często nie przykładając uwagi do perfekcyjnego wykonania pracy. Uczą się, podążając od całości do części. Przyswajają informacje w sposób intuicyjny i emocjonalny, uczą się często metodą prób i błędów. Będąc w ruchu, słuchają uważniej, ze wzrokiem skierowanym w dół, w bok rozmówcy. Przygotowując się do egzaminu czy testu, zapamiętują to, co robili podczas nauki. Aby przyspieszyć czytanie i uczenie się, powinni zamieniać słowa na obrazy, na rodzaj filmu (wizualizować). Ale muszą znać powód, dla którego to robią. Powinni korzystać z materiałów z lekcji w formie pisemnej lub starać się notować, a potem w czasie uczenia się – wizualizować.

 

opracowanie:

psycholog szkolny

mgr Hanna Niedźwiedzka

 

 

 

Sprawcy przemocy najczęściej działają bez świadków. W rezultacie potrafią przez długi czas unikać konsekwencji. Możesz się przed nimi bronić następująco:

• W trakcie przerw staraj się przebywać w bezpiecznych miejscach
  w szkole, zawsze w obecności innych osób (także dorosłych)
• Jeśli ktoś zaatakuje Cię w szkole, powiedz o tym wychowawcy/nauczycielowi/Dyrektorowi/pedagogowi/psychologowi szkolnemu/rodzicom
• Nie staraj się oddawać ciosu napastnikom – możesz pogorszyć w ten sposób swoje położenie
• W trudnej sytuacji zawsze zwracaj się z prośbą o pomoc i wsparcie. Nie bój się mówić o zagrożeniu – im więcej i głośniej o tym mówisz, tym stajesz się bezpieczniejszy (sprawcy mają uczucie, że są przez wszystkich obserwowani)
•  Jeśli spotkasz  osoby, które Cię prześladują, postaraj się opuścić to miejsce jak najszybciej
• Mając do czynienia ze sprawcami przemocy staraj się zachowywać pewnie, tzn.:

- przyjmuj wyprostowaną postawę ciała

- patrz im w oczy

- unikaj gestów/min, które mogłyby ich sprowokować

• Gdy ktoś zachowuje się w stosunku do Ciebie w sposób, jakiego sobie nie życzysz, powiedz  mu o tym jasno i wprost, np. ,,Nie lubię, gdy to robisz”, ,,Chcę, żebyś przestał (-a)”
• Próbuj opierać się, gdy Ci grożą lub namawiają do zrobienia czegoś, na co się nie zgadzasz. Skorzystaj z techniki ,,zdartej płyty”, powtarzając przez cały czas ,,Nie zrobię tego”
• Gdy Ci dokuczają lub przezywają Cię, reaguj tak, jakby Cię to nie dotyczyło, nie dotykało, nie obchodziło. Nie okazuj emocji, zdenerwowania.

 

Pamiętaj

 

• Nikt nie ma prawa do tego, by stosować przemoc wobec innych osób
• Masz prawo czuć się bezpiecznie

 

opracowanie:

psycholog szkolny

mgr Hanna Niedźwiedzka

 

* ustalający jasno określone i sprawiedliwe zasady względem dziecka i pozostałych domowników

* przestrzegający wprowadzonych reguł, konsekwentny

* stosujący jasny system nagród i kar

* ufający dziecku

* potrafiący komunikować się z dzieckiem

* wrażliwy na potrzeby dziecka, interesujący się jego życiem, pragnieniami,emocjami

*zawsze mający czas dla dziecka

* uważnie słuchający tego, co mówi jego dziecko i nie osądzający go

* wspierający dziecko w podnoszeniu jego samooceny, chwalący swoje dziecko, zauważający jego mocne strony

* ciepły w stosunku do dziecka, okazujący mu swoje uczucia bez stawiania warunków, szanujący uczucia dziecka

* wspierający dziecko w trudnych chwilach

* starający się zrozumieć swoje dziecko, wychodzący z założenia, że nie zawsze ma rację

* nieograniczający samodzielności dziecka, np. prawa do samodzielnych decyzji, jak spędzać czas wolny

* uczący swoje dziecko odpowiedzialności i dający mu swobodę właściwą dla jego wieku

* niechroniący dziecka przed negatywnymi/trudnymi doświadczeniami, np.porażkami

* pozwalający dziecku na wyrażanie i obronę własnego zdania

* uznający odmienność swojego dziecka – nigdy nie porównuje go z rodzeństwem, rówieśnikami ani sobą samym

* niewyręczający dziecka w podejmowaniu decyzji

* nieograniczający obowiązków dziecka

* nierozpieszczający dziecka

* nie surowy i nadmiernie wymagający wobec dziecka

* niemówiący do dziecka podniesionym tonem

* niewymagający, by dziecko zwierzało się mu ze wszystkiego

* traktujący dziecko z szacunkiem i miłością

* wprowadzający humor w życie rodziny

* niezawstydzający, nieośmieszający ani niewprawiający dziecka w zakłopotanie

 

opracowanie:

psycholog szkolny

mgr Hanna Niedźwiedzka

1. Odkrywaj Internet razem z dzieckiem. Odkrywajcie wspólnie jego zasoby. Jeśli Wasze dziecko sprawniej niż Wy porusza się po Sieci, nie zrażajcie się – poproście, by było Waszym przewodnikiem po wirtualnym świecie.

2. Naucz dziecko podstawowych zasad bezpieczeństwa w Internecie. Uczul je na niebezpieczeństwa związane z nawiązywaniem nowych znajomości w Internecie. Podkreśl, że nie można ufać osobom poznanym w Sieci, ani też wierzyć we wszystko co
o sobie mówią. Ostrzeż dziecko przed ludźmi, którzy mogą chcieć zrobić mu krzywdę. Rozmawiaj z dzieckiem o zagrożeniach czyhających w Internecie i sposobach ich unikania.

3. Rozmawiaj z dziećmi o ryzyku umawiania się na spotkania z osobami poznanymi
w Sieci. Dorośli powinni zrozumieć, że dzięki Internetowi dzieci mogą nawiązywać przyjaźnie. Jednakże spotykanie się z nieznajomymi poznanymi w Sieci może okazać się bardzo niebezpieczne. Dzieci muszą mieć świadomość, że mogą spotykać się z nieznajomymi wyłącznie po uzyskanej zgodzie rodziców i zawsze w towarzystwie dorosłych lub przyjaciół.

4. Naucz swoje dziecko ostrożności przy podawaniu swoich prywatnych danych. Ważne jest, aby dziecko wiedziało, że podając takie informacje, zawsze musi zapytać o zgodę swoich rodziców. Dziecko powinno zdawać sobie sprawę z niebezpieczeństw, jakie może przynieść podanie swoich danych osobowych. Ustal z nim, żeby nigdy nie podawało przypadkowym osobom swojego imienia, nazwiska, adresu i numeru telefonu.

5. Naucz dziecko krytycznego podejścia do informacji przeczytanych w Sieci. Wiele dzieci używa Internetu w celu rozwinięcia swoich zainteresowań i rozszerzenia wiedzy potrzebnej
w szkole. Powinni być jednak świadomi, że nie wszystkie znalezione w Sieci informacje są wiarygodne. Naucz dziecko, że trzeba weryfikować znalezione w Internecie treści, korzystając z innych dostępnych źródeł (encyklopedie, książki, słowniki).

6. Bądź wyrozumiały dla swojego dziecka. Często zdarza się, że dzieci przypadkowo znajdują się na stronach adresowanych do dorosłych. Bywa, że w obawie przed karą, boją się do tego przyznać. Ważne jest, żeby dziecko Ci ufało i mówiło o tego typu sytuacjach; by wiedziało, że zawsze kiedy poczuje się niezręcznie, coś je zawstydzi może się do Ciebie zwrócić.

7. Zgłaszaj nielegalne i szkodliwe treści. Wszyscy musimy wziąć odpowiedzialność za niewłaściwe czy nielegalne treści w Internecie. Nasze działania w tym względzie pomogą likwidować np. zjawisko pornografii dziecięcej szerzące się przy użyciu stron internetowych, chatów, e-maila itp. Nielegalne treści można zgłaszać na policję lub do współpracującego z nią punktu kontaktowego ds. zwalczania nielegalnych treści
w Internecie – Hotline’u (www. dyzurnet.pl).

8. Zapoznaj dziecko z NETYKIETĄ - Kodeksem Dobrego Zachowania
w Internecie. Przypominaj dzieciom o zasadach dobrego wychowania. W każdej dziedzinie naszego życia, podobnie więc w Internecie obowiązują takie reguły: powinno się być miłym, używać odpowiedniego słownictwa itp. (zasady Netykiety znajdziesz na stronie www.sieciaki.pl) Twoje dzieci powinny je poznać (nie wolno czytać nie swoich e-maili, kopiować zastrzeżonych materiałów, itp.).

9. Poznaj sposoby korzystania z Internetu przez Twoje dziecko. Przyjrzyj się, jak Twoje dziecko korzysta z Internetu, jakie strony lubi oglądać i jak zachowuje się
w Sieci. Staraj się poznać znajomych, z którymi dziecko koresponduje za pośrednictwem Internetu. Ustalcie zasady korzystania z Sieci (wzory Umów Rodzic-Dziecko znajdziesz na stronie www.dzieckowsieci.pl) oraz sposoby postępowania w razie nietypowych sytuacji.

10. Pamiętaj, że pozytywne strony Internetu przeważają nad jego negatywnymi stronami. Internet jest doskonałym źródłem wiedzy, jak również dostarczycielem rozrywki. Pozwól swojemu dziecku w świadomy i bezpieczny sposób w pełni korzystać
z oferowanego przez Sieć bogactwa.

 

opracowanie:

psycholog szkolny

mgr Hanna Niedźwiedzka

 

Zdrowy sen i efektywny wypoczynek to podstawy naszego zdrowia fizycznego
i psychicznego. Nie ma w tym stwierdzeniu przesady, bo korzyści, jakie czerpiemy
z wypoczynku, są ogromne, a skutki niedoboru snu – bardzo poważne.

Cenny sen

O tym, jak wielką wartość ma zdrowy sen, możemy się przekonać, przeglądając długą listę skutków jego niedoboru. Wśród nich wymienia się: drażliwość, roztargnienie, kłopoty
z pamięcią i uczeniem się, większą podatność na stres i jego negatywne skutki, obniżony poziom inteligencji emocjonalnej, większą podatność na infekcje i obniżoną odporność organizmu, bóle głowy, przyrost masy ciała (niedobór snu wywołuje zakłócenia
w gospodarce hormonalnej i zwiększa apetyt na wysokokaloryczne potrawy), a nawet większe ryzyko cukrzycy, chorób serca czy układu trawienia. Sen nie tyko chroni nas przed różnymi zagrożeniami, lecz także wiele nam daje, np. odgrywa ogromną rolę w procesach uczenia się. Paradoksalnie uczniowie chcący osiągnąć lepsze wyniki, często ograniczają czas snu, chcąc poświęcić go na naukę – tymczasem zdrowy sen mógłby pomóc im w rozwiązaniu wielu problemów. Sen ma bowiem wielkie znaczenie dla jakości naszej aktywności intelektualnej, uczenia się, pamięci, rozwiązywania problemów i samej kondycji mózgu
(np. pozwala mu oczyścić się z toksyn, które zakłócają jego pracę).

W fazie snu lekkiego przede wszystkim regeneruje  się nasze ciało. W następującej później fazie snu głębokiego zachodzi ważny proces utrwalania (konsolidacji) naszej pamięci deklaratywnej (zawierającej zgromadzone przez nas informacje, fakty i wspomnienia,
np. angielskie słówka, historyczne daty, zasłyszany dowcip czy wspomnienie rozmowy
z przyjaciółką).

W badaniach z udziałem studentów stwierdzono, że ci, którzy uczyli się danego materiału,
a później dobrze się wyspali (spali dość długo i głęboko), rano pamiętali wyuczony materiał znacznie lepiej od kolegów, którym nie było dane się wyspać.

W fazie snu głębokiego regeneruje się też nasza psychika. Jest wreszcie faza REM – w jej trakcie odbywa się konsolidacja treści zawartych w pamięci proceduralnej (czyli dotyczącej naszych umiejętności sensorycznych i motorycznych), np. jazdy na deskorolce czy obsługi maszyn. Ta faza jest jednak istotna również dla kreatywnego myślenia i rozwiązywania problemów – to dzięki tej funkcji snu czasem budzimy się rano z gotowym rozwiązaniem problemu, nad którym głowiliśmy się przed pójściem spać.

Kiedy śpimy, nasz mózg pracuje – bez udziału naszej woli i świadomości. Utrwala informacje i opracowuje je, tworząc nowe połączenia neuronalne, dzięki czemu lepiej pamiętamy
i rozumiemy wyuczony dzień wcześniej materiał. Daje to często efekty, których nie osiągnęlibyśmy bez zdrowego snu, dlatego – póki co – nie można tego niczym zastąpić.

Cenna drzemka

Drzemka jest namiastką snu i nie może go zastąpić, ale może być jego ważnym uzupełnieniem. Ponieważ podczas drzemki przechodzimy te same fazy, co w trakcie snu (pełny cykl snu trwa ok. 90 minut), możemy dzięki niej osiągnąć podobne korzyści – choć na mniejszą skalę i krótszą metę.

O tym jak najlepiej wykorzystać dobrodziejstwa snu i drzemki, pisze w swojej książce ,,Sztuka leniuchowania. O szczęściu nicnierobienia” U. Schnabel. Wyróżnia on następujące rodzaje drzemki, z których każdy kolejny daje trochę więcej od poprzedniego:

• drzemka energetyczna: 5-20 min. – poprawia koncentrację i zdolności motoryczne
• drzemka klasyczna: 20-30 min. – relaksuje umysł, usprawnia rozwiązywanie zadań intelektualnych
• drzemka luksusowa: 60-90 min. (pełny cykl snu) – daje największy efekt odprężenia i zwiększenia kreatywności.

Choć drzemka kojarzy się raczej z osobami dorosłymi lub przedszkolakami,
z powodzeniem może korzystać z niej też młodzież, np. ucząc się robić przerwę na drzemkę, po czym wracać do nauki. Najlepszą porą na drzemanie jest wczesne popołudnie – jeśli położymy się zbyt późno, możemy później mieć kłopoty
z zaśnięciem.

Co to znaczy ,,zdrowy sen”?

Amerykańska organizacja National Sleep Foundation (NSF), zrzeszająca wybitnych specjalistów zajmujących się badaniem snu, na początku tego roku umieściła na swojej stronie internetowej zaktualizowane rekomendacje dotyczące optymalnej długości snu dla różnych grup wiekowych oraz tego, co robić, by się zdrowo wysypiać. Rekomendacje dotyczące długości snu dla nastolatka to 8 – 10 godzin. Są to wyniki uśrednione i mogą zdarzać się osoby mające indywidualne zapotrzebowanie na sen, mniejsze lub większe od zalecanych. Z tego powodu warto starać się poznać swój własny rytm, swoją własną optymalną ilość snu. Prawdą jest też, że ludzie dzielą się na ,,sowy”
i ,,skowronki” – zatem warto sprawdzić, który z tych trybów życia sprawia, że czujemy się lepiej i mamy więcej energii. Bycie ,,sową” nie oznacza wcale, że śpi się dłużej – z reguły ,,skowronki” wcześniej wstają, ale też wcześniej się kładą, z kolei ,,sowy” siedzą do późna
i do późna śpią. W tym kontekście warto tylko zaznaczyć, że długie spanie w dzień nie jest najlepszym pomysłem (chyba, że możemy całkowicie zaciemnić pokój), ponieważ jasność zmniejsza produkcję melatoniny w naszych mózgach, a kiedy jej brakuje, trudniej się nam zasypia i sen jest płytki.

Docieramy tutaj do zagadnienia jakości snu – sen powinien być nie tylko dość długi, ale też dość głęboki. Również tutaj pomogą nam rekomendacje NFS:

1. Niech sen będzie jednym z twoich codziennych priorytetów. Traktuj jego potrzebę poważnie i tak planuj dzień, by zawsze mieć czas na wyspanie się.
2. Staraj się w miarę możliwości ustalić sobie regularne pory zasypiania, pobudki
   i ewentualnej drzemki – również w dni wolne od szkoły czy pracy. Taka regularność ułatwia zasypianie i reguluje funkcjonowanie organizmu.
3. Wybierz dla siebie jakiś odprężający ,,rytuał” przed snem, np. ćwiczenia relaksacyjne (przed snem dobrze jest się zrelaksować i odprężyć mięśnie, dlatego jeśli chcesz ten czas poświęcić na rozrywkę, lepiej wybrać lekturę książki niż oglądanie filmu akcji).
4. Regularnie uprawiaj jakiś sport, aktywność na świeżym powietrzu lub choćby gimnastykę.
5. Zatroszcz się o to, by w pokoju, w którym śpisz, panowały odpowiednie warunki – odpowiednia temperatura i zaciemnienie oraz cisza.
6. Postaraj się o wygodny materac i poduszkę.
7. Przed zaśnięciem wyłącz urządzenia elektroniczne.

Wiele osób ustawia rano w budziku tzw. funkcję drzemki, np. śpi zbyt krótko, więc po przebudzeniu chce jeszcze podrzemać 15 minut. To jednak powoduje, że jesteśmy nawet jeszcze bardziej niewyspani. Zdecydowanie lepiej po prostu pospać dłużej, nie da się w ten sposób oszukać organizmu.

opracowanie:

psycholog szkolny mgr Hanna Kosińska

MNEMOTECHNIKA – sposoby ułatwiające zapamiętanie dużych partii materiału, ich przechowywanie i przypominanie sobie.

 

PRZYKŁADY MNEMOTECHNIK

 

ŁAŃCUCHOWA METODA SKOJARZEŃ (ŁMS) – pozwala na zapamiętywanie pojęć (np. biologicznych, geograficznych), także tych, które nie są ze sobą powiązane. Pojęcia utrwalają się w pamięci dzięki przejaskrawionym, zabawnym, zaskakującym, nielogicznym skojarzeniom. Im bardziej dziwaczne skojarzenia, tym łatwiej je zapamiętać.

 

ZASADY KORZYSTANIA

Z ŁAŃCUCHOWEJ METODY SKOJARZEŃ

 

1. WYOBRAŹ SOBIE TO, CO CHCESZ ZAPAMIĘTAĆ

2.  WYOBRAŻENIEM ŁĄCZ TYLKO DWA WYRAZY (jeśli chcesz zapamiętać słowa: wąż, kubek, fortepian najpierw połącz w obraz węża i kubek – wąż w kształcie kubka z wężowym uszkiem, a potem kubek i fortepian)

3. WPRAWIAJ W RUCH OBRAZ, KTÓRY SOBIE WYOBRAZIŁEŚ (np. olbrzymi kubek skaczący po klawiszach małego fortepianu)

4. WYOLBRZYMIAJ TO, CO CHCESZ ZAPAMIĘTAĆ (np. mnóstwo kubków oblepiających fortepian). NIECH OBRAZ ,,UROŚNIE” DO MONSTRUALNYCH ROZMIARÓW (np. kubek wielkości fortepianu)

5. UŻYWAJ DO ZAPAMIĘTYWANIA WSZYSTKICH ZMYSŁÓW – smaku, dotyku, słuchu, powonienia (syczące węże oplatające rozgrzany herbatą kubek)

6. ZASTĘPUJ JEDNE PRZEDMIOTY DRUGIMI (np. pij gorącą herbatę z olbrzymiego fortepianu zamiast kubka)

7. KORZYSTAJ Z PIERWSZEGO SKOJARZENIA, KTÓRE POJAWI SIĘ, GDY PRZECZYTASZ/ZOBACZYSZ TO, CO CHCESZ ZAPAMIĘTAĆ

 

 

MAPY UMYSŁOWE (MAPY MYŚLI)  – skuteczny sposób notowania i opracowywania dużych partii materiału. Ułatwiają koncentrację i zapamiętywanie, są obrazowym przedstawieniem szkolnego materiału. Syntetyczne (całościowe) przedstawienie zagadnienia na jednej stronie podkreśla wzajemne powiązania i zależności między poszczególnymi kwestiami, tym samym umożliwiając lepsze zrozumienie tekstu.

 

 

KONSTRUOWANIE MAP UMYSŁOWYCH

 

* Poruszamy się od całości do szczegółu

* Rysowanie mapy zaczynamy od centralnie umieszczonego głównego zagadnienia, hasła w postaci jednego wyrazu z rysunkiem lub rysunku symbolu,

* Następnie przez główne wątki (od rysunku rysujemy linie, nad którymi zapisujemy słowa literami drukowanymi; nad jedną linią może znajdować się tylko jeden wyraz) aż do najbardziej szczegółowych informacji

* Mapa może posiadać dowolną liczbę rozgałęzień i kolejnych rozwidleń zależnie od indywidualnych potrzeb

* Mapa musi być plastyczna, kolorowa, zawierać rysunki (proste, śmieszne, nietypowe), symbole, strzałki, inne znaki graficzne

* Dodatkowo można różnicować grubość linii zależnie od wagi danej informacji

 

JAK WYKORZYSTAĆ MAPY MYŚLI?

* Do powtórek już przerobionego materiału

* Do pisania wypracowań

* Do sporządzania notatek z książek, filmów, lektur szkolnych

* Przy zdawaniu egzaminów

* Przy wystąpieniach publicznych

* Przy opracowywaniu projektów

 

TECHNIKA SŁÓW ZASTĘPCZYCH (TSZ)

 

Dzielenie słowa obcego, które chcemy zapamiętać na części lub sylaby, w sposób intuicyjny.

Przykład

Angielskie słowo „complicity” oznacza współudział w przestępstwie. Sposobem na zapamiętanie takiego słowa może być podział ma „komp” – młodzieżowe określenie komputera, „Lee” – nazwisko Bruce’a Lee i „city” – z ang. miasto. Tworzę historyjkę, w której Bruce Lee leci siedząc przy biurku, na którym stoi komputer, trzyma w ręku joystick, którym steruje swój magiczny pojazd i ucieka przed latającymi pojazdami policji lawirując między drapaczami chmur w wielkim mieście. Ucieka, bo jest oskarżony o współudział w napadzie na bank. Historyjka rozśmiesza, powodując lepsze zapamiętanie.

Stosując TSZ można w bardzo szybkim czasie nauczyć się 1000-3000 słów, które potrzebne są do komunikacji w obcym języku.

 

WIERSZYKI MNEMOTECHNICZNE – za ich pomocą jest bardzo łatwo zapamiętać informacje, np.

 

Odkrycie Ameryki: 1492 r.

Jeden cztery dziewięć dwa

Kolumb swe rzemiosło zna

 

Wierszyki ułatwiające naukę ortografii polskiej:

Zapamiętaj zawsze tu

Pisz otwarte, zwykłe u

W słowach skuwka i zasuwka

Gdyż wyjątkiem są te słówka.

           

Wierszyk dotyczący chemii:

Jeśli nie chcesz nosić brody,

Pamiętaj chemiku młody,

Wlewaj zawsze kwas do wody.

 

KODOWANIE INFORMACJI – AKRONIMY

Przykład zastosowania:

Musimy zapamiętać wielkie jeziora Ameryki Północnej: Huron, Ontario, Michigan, Erie, Superior.

Z pierwszych liter ich nazw tworzymy ,,wyraz” (akronim) będący zakodowaną informacją:

H O M E S

 

KODOWANIE INFORMACJI – AKROSTYCHY – bardzo prosty sposób mnemotechniczny ułatwiający zapamiętanie jakiejś informacji

Na przykład do zapamiętania skali wielokrotności matematycznych:

Kilo-, hekto-, deka-, -metr, decy-, centy-, mili-,

Układamy proste i śmieszne zdanie:

Kiepski humor dzisiaj mają dzieci cioci Madzi.

W tym zdaniu pierwsza litera każdego wyrazu zaczyna się na literę wielokrotności matematycznych, które kolejno musimy zapamiętać.

 

ZAKŁADKI OBRAZKOWE – słowa powiązane z kolejnymi cyframi – kształtem lub skojarzeniem

0 – lupa

1 – ołówek, świeca, długopis

2 – łabędź

3 – trójkąt, trójlistna koniczyna

4 – krzesło, stół

5 – dłoń, pięcioramienna gwiazdka , itd.

 

Aby zapamiętać informacje za pomocą tego systemu, należy ,,zawiesić” je na tych zakładkach i dokładnie sobie wyobrazić. Najpierw musimy zobaczyć w myślach zakładkę, np. łabędzia, potem zobaczyć informację, którą trzeba zapamiętać, i połączyć oba obrazy, nałożyć informację na zakładkę i wyobrazić sobie.

 

Np. chcemy zapamiętać liczbę 1504. Zaczynamy myśleć obrazkami: 1 to świeca, 5 to dłoń, 0 to lupa, 4 to krzesło. Tworzymy w myślach bajkę, łącząc te obrazki w całość, w jakąś sytuację, w której możemy uczestniczyć lub ją filmować, np.: świecę trzymamy w dłoni, patrzymy na nią przez lupę, siedząc na krześle.

 

Tworząc bajkę mnemotechniczną widzimy to, o czym opowiadamy, czynnie uczestniczymy w tej sytuacji. Widzimy wszystko w kolorach, z zastosowaniem ruchu, dźwięku, a jeśli trzeba też smaku, węchu. Tworząc bajki mnemotechniczne z zastosowaniem systemu zakładek obrazkowych, angażujemy w nie wszystkie nasze zmysły, co gwarantuje bardzo dobre i trwałe zapamiętanie liczb czy innych informacji.

 

1. Modeluj zachowania uczniów, okazując zaangażowanie i entuzjazm.

2. Traktuj podopiecznych indywidualnie – uznaj, że każdy jest odrębną jednostką.

3. Zadbaj o atrakcyjne nauczanie (organizacja przestrzeni klasowej, materiały dydaktyczne, różnorodność zadań).

4. Stosuj metody aktywizujące – pomogą wychowankom stać się uczniami aktywnymi i samodzielnymi.

5. Uspołeczniaj młodzież – angażuj ją w zadania klasowe i ogólnoszkolne.

6. Określ wyraźne reguły i stawiaj rozsądne ograniczenia.

7. Uzasadniaj swoje wymagania i oczekiwania.

8. Wskazuj wyraźny system wartości.

9. Konsekwentnie przejawiaj pozytywne oczekiwania i postawy wobec uczniów.

10. Zadbaj o bezpośredni i atrakcyjny sposób komunikowania wiedzy.

11. Podkreślaj wspólne cele uczenia się oraz pomagaj jednostkom w określaniu celów indywidualnych.

12. Kształtuj postawy zmierzające do osiągania celów dydaktycznych (przyswajanie wiedzy i umiejętności podczas zadania), a nie popisowych (wykonanie zadania tak, by ,,dobrze wypaść”, maskując trudności – np. ściąganie, uczenie się na pamięć).

13. Prowadź lekcje tak, aby efekt pracy był wyraźnie widoczny, nie koncentruj się wyłącznie na ,,przerobieniu” rozdziału z podręcznika.

14. Kieruj uwagę uczniów na użyteczność omawianego materiału.

15. Odkryj, czym uczniowie się interesują i buduj na tym. Pozwól im wybierać zadania i sposób pracy nad nimi.

16. Wzmacniaj ich wiarę we własne możliwości, np. dostrzegając ich wysiłki
i sukcesy oraz informując o tym.

17. Doceniaj wysiłek i wytrwałość oraz samodzielność.

18. Wyrabiaj i wzmacniaj w uczniach poczucie własnej skuteczności poprzez: zachęcanie ich do stawiania celów wyraźnych i trudnych, ale osiągalnych; nauczenie ich strategii wykonywania zadań; udzielanie obiektywnych informacji zwrotnych.

19. Nauczaj młodych ludzi samooceny osiągnięć , wskazując na zależność: praca-wynik (modeluj przekonanie, że skutek zależy od wkładu pracy).

20. Indywidualizuj czynności i zadawane prace dla uczniów o ograniczonych zdolnościach szkolnych.

21. Zachęcaj uczniów do współpracy, odradzając rywalizację.

22. Podkreślaj ich osobiste sprawstwo w procesie uczenia się: planują, stawiają cele, wybierają metody, sami kontrolują postępy.

23. Poprawiaj kontakty z uczniami – bądź cierpliwy i życzliwy oraz otwarty
w komunikacji.

24. Naucz ich rozpoznawać, kiedy potrzebują pomocy i prosić o nią.

25. Ucz kreatywności i sam ją przejawiaj.

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej - jednostka chorobowa, której przyczyną jest zaburzona praca mózgu.

Zespół ten objawia się trwałymi sposobami zachowania, które układają się w grupę objawów:

A) problemy z utrzymaniem uwagi

B) problemy z kontrolą impulsywności

C) nadmierna ruchliwość

Problemy z utrzymaniem uwagi przejawiają się krótkim czasem skupienia uwagi, trudnościami w koncentracji, nieumiejętnością wybrania tego, na czym w danym momencie należy się skupić oraz bardzo łatwym rozpraszaniem się pod wpływem zewnętrznych bodźców (np. wejście kogoś do klasy, przejeżdżający samochód).

Problemy z impulsywnością i kontrolą zachowań oznaczają wykonywanie przez dziecko czynności bez przewidywania, jakie mogą być ich następstwa. Dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej zwykle rozpoczynają wykonywanie zadania bez całkowitego zrozumienia instrukcji, często nie wysłuchują jej do końca. Są bardziej gadatliwe, przerywają innym.

Nadruchliwość jest to nadmierna ruchliwość dziecka, nie połączona z wykonywaniem przez niego zadania, która jest irytująca i dokuczliwa dla będących wokół osób. U starszych dzieci
i nastolatków (zaburzenia utrzymują się u 30-50% nastolatków) może ograniczyć się do wiercenia się na krześle, rysowania, obgryzania długopisu lub poczucia wewnętrznego niepokoju.

Wskazówki dla nauczyciela pracującego z dzieckiem z nadpobudliwością psychoruchową:

A) Dziecko powinno siedzieć w ławce, blisko nauczyciela.

B) Kolega/koleżanka z ławki to dziecko aktywne, zrównoważone (zbyt spokojny sąsiad w

ławce może z uwagi na specyfikę własnego funkcjonowania źle znosić towarzystwo

nadpobudliwego kolegi).

C) Nauczyciel powinien dawać dziecku szansę częstego odpowiadania, z poleceniem

zastanowienia się oraz umożliwienia korygowania własnych odpowiedzi.

D) Nie jest „wskazane” wyrywanie do odpowiedzi (dezorganizuje pracę i dodatkowo pobudza), bardziej pożądane jest przypomnienie czego dotyczyła dana część lekcji.

E) Nauczyciel powinien mówić tak, by mieć pewność, że dziecko usłyszało. W przypadku dzieci nadpobudliwych mówienie o tym, czego nie wolno nie skutkuje, dlatego należy jasno określić, co w danej chwili należy wykonać, np. otwórz zeszyt i zacznij pisać zamiast nie wierć się i nie przeszkadzaj.

F) Polecenia wydawane przez nauczyciela powinny być krótkie, jasne, proste, podzielone na

krótkie odcinki, zrozumiałe dla dziecka.

G) Nauczyciel powinien dopilnować, aby dziecko zapisało polecenie, zadanie domowe.

H) Nauczyciel powinien zapewnić specyficzne i skuteczne kanały komunikacji z uczniem - precyzja komunikacji, chęć wysłuchania, gotowość do powtórzenia/podania informacji w inny sposób tyle razy ile jest to niezbędne, bez okazywania zdenerwowania.

I) Nauczyciel powinien wyróżniać najważniejsze zagadnienia i informacje poprzez zakreślanie na tablicy.

J) Nauczyciel powinien włączać dziecko w aktywne życie klasy, przydzielić mu konkretne

obowiązki, np. podlewania kwiatów (w zależności od potrzeb klasy i inwencji nauczyciela).

K) Nauczyciel powinien omawiać krótko każdą nową sytuację (np. wycieczkę), ustalając z dziećmi zestaw nieprzekraczalnych zasad. Dzieci nadpobudliwe w sytuacjach dezorientacji mogą reagować lękiem i agresją.

L) Nauczyciel powinien mieć świadomość różnic indywidualnych – świadomość specyficznych okoliczności, w których poszczególne dzieci najlepiej mogą się wykazać.

 

 

 

 

Rodzicu! Dając szansę swojemu dziecku na realizację ciekawych pomysłów, wspierasz rozwój zainteresowań i mobilizujesz do aktywności!

 

CZY TWOJE DZIECKO JEST SAMODZIELNE?

Wykształcenie samodzielności wymaga uznania, że na każdym etapie życia dziecko może podejmować pewne zadania i wywiązywać się z ich wykonania. Systematyczne wykonywanie uzgodnionych wcześniej zadań (np. wyniesienie śmieci, kupienie pieczywa, obranie ziemniaków, umycie naczyń) pozwala dziecku uczyć się aktywnego uczestnictwa w życiu rodziny, a także współodpowiedzialności.

Początkowa praca dziecka bywa niedoskonała, ale ważne jest, by zauważyć starania, pochwalić za to, co jest dobrze wykonane, nie koncentrując się zbytnio na niedociągnięciach.

 

KONTROLOWAĆ I WYRĘCZAĆ?

Nie należy wyręczać dziecka, nie zawsze konieczna jest pomoc! Zmaganie się
z trudnościami hartuje i uczy samodzielności.

Wraz z wiekiem dziecka zwiększa się obszar jego wyborów i samodzielnych decyzji.
W sprawach ważnych i zasadniczych nie ma mowy o kompromisie (np. w kwestii alkoholu, narkotyków, nowych niebezpiecznych używek, pornografii, przemocy), w innych sytuacjach warto pozostawić dziecku wolną rękę, dyskretnie kontrolując.

 

,,A NIE MÓWIŁEM?”

Rodzicu, pozwól sobie na chwilę szczerości: jak często rozmawiasz z dzieckiem o jego problemach i marzeniach? Czy przychodzi do Ciebie ze swoimi kłopotami? Jak dużo czasu poświęcasz w ciągu dnia wyłącznie dziecku?

Rodzice mogą i powinni rozmawiać o wyborach, których dokonują dzieci, rezygnując jednak z komentarza ,,A NIE MÓWIŁEM?” w przypadku niepowodzenia.

Gdy szukasz porozumienia z dziećmi, warto współpracować z nauczycielem. Ważna jest także zgoda na szczerą rozmowę o problemach, a nie usprawiedliwianie za wszelką cenę niewłaściwych zachowań dziecka.

UWAGA: Inspirujmy dzieci własnym przykładem, dziecko uczy się postaw i zachowań od rodziców. Poświęcając dziecku czas, dajesz mu poczucie bezpieczeństwa i bezwarunkowej miłości.

opracowanie: psycholog szkolny mgr Hanna Kosińska

Definicja, sposoby przeciwdziałania, postępowania w sytuacjach zaistnienia zjawiska.

 

Cyberprzemoc - przemoc poprzez użycie mediów, elektroniki i świata zasilanego przez prąd. Objawia się głównie za pomocą Internetu - przy wykorzystaniu: telefonów komórkowych, kamer wideo, aparatów fotograficznych, a szczególnie komputerów. Dotyczy nie tylko osób dorosłych, ale również dzieci i młodzieży. Cyberprzemoc przede wszystkim przejawiać się będzie: nękaniem, straszeniem, obrażaniem w sieci lub za pomocą telefonu komórkowego, wysyłaniem wulgarnych e-maili i smsów, kłótniami internetowymi, publikowaniem
i rozsyłaniem ośmieszających informacji, zdjęć i filmów, podszywaniem się pod inną osobę, obraźliwym komentowaniem wpisów na blogu. Do działań określanych mianem cyberprzemocy wykorzystywane są głównie: poczta elektroniczna, czaty, komunikatory, strony internetowe, blogi, serwisy społecznościowe,  grupy dyskusyjne, serwisy SMS i MMS. Jako cyberprzemoc zakwalifikować możemy: włamywanie się do kont pocztowych
i komunikatorów w celu wysyłania w czyimś imieniu złośliwych bądź zawstydzających materiałów, tworzenie stron internetowych zawierających ośmieszających innych historyjki, komiksy albo żarty, rozsyłanie i publikowanie tekstów kompromitujących inne osoby, skłanianie kogoś do ujawnienia drażliwych, osobistych informacji podczas rozmowy przez komunikator internetowy i przesyłanie zapisu rozmowy do innych, umieszczanie w sieci nieprawdziwych informacji o innych osobach tworzenie anty stron internetowych, np. anty strony KFC, czy osoby fizycznej a także podszywanie się pod kogoś tworząc blog lub stronę, wyzywanie, straszenie poniżanie kogoś w Internecie lub przy użyciu telefonu, robienie komuś zdjęć lub rejestrowanie filmów bez jego zgody,  publikowanie w Internecie lub rozsyłanie telefonem zdjęć, filmów lub tekstów, które kogoś obrażają lub ośmieszają, podszywanie się pod kogoś w Sieci.

Przeciwdziałanie cyberprzemocy - porady dla rodziców

W przeciwdziałaniu cyberprzemocy rodzice powinni podejmować temat przemocy w sieci
w rozmowach z dziećmi.

1. Przede wszystkim należy uświadomić dzieciom czym jest cyberprzemoc i jakie może mieć konsekwencje – publikowanie niektórych materiałów kwalifikuje się jako przestępstwo regulowane w kodeksie karnym , inne z kolei jak np.: włamywanie się do kont internetowych – są podstawą do dochodzenia swoich praw na drodze cywilnoprawnej.

2. Wychowywać dzieci w wartościach – aby czuły się istotami godnymi i kochanymi oraz umiały tak samo traktować innych.

3. Nie bagatelizować problemu cyberprzemocy, jeśli zaistnieje ten problem – zarówno jeśli nasze dziecko uczestniczyło w wirtualnym prześladowaniu innych bądź stało się jej ofiarą. Liczy się również czas – szybka reakcja, aby nie doszło do eskalacji konsekwencji zamieszczanych wiadomości, zdjęć czy filmów itd. Należy także wyciągnąć konsekwencje – adekwatnie do szkodliwości zaistniałej sytuacji.

4. Zwracać uwagę na rolę świadków cyberprzemocy – akcentować powinność pomagania kolegom, którzy doświadczają w sieci nieprzyjemności, a z drugiej uświadamiać, że nawet przesłanie kompromitujących kogoś materiałów czyni z nich sprawców przemocy.

5. Uczyć dzieci, aby pod pozorem żartów nie wysyłały do nikogo obraźliwych treści ani nie rozpowszechniały wiadomości otrzymanych od innych bez ich zgody.

6. Uwrażliwiać dzieci na fakt prawa ochrony danych osobowych, aby wiedziały jak chronić swoją prywatność oraz szanować prywatność innych.

7. Nauczyć dzieci jak można zablokować otrzymywanie e-maili od osób, które nie znajdują się na ich liście kontaktów.

8. Zapisywać obraźliwe wiadomości – być może będą one stanowiły dowód w sprawie.

9. Zastosować filtry i zapory internetowe w komputerze dziecka.

10. Zorientować się – jakie strategie przeciwdziałania cyberprzemocy wprowadzone zostały w szkole Waszego dziecka oraz współpracować z nauczycielami i innymi rodzicami, aby przeciwdziałać prześladowaniom w świecie rzeczywistym oraz w sieci, jeśli zaistnieją takie sytuacje.

11. Poznać środowisko własnego dziecka – przyjaciół, ich rodziców, nauczycieli oraz kolegów i koleżanki z klasy.

12. Pielęgnować dobry kontakt z dzieckiem, aby było szczere ze swoim rodzicem, nawet jeśli zachowa się bezmyślnie – każdy ma prawo do popełniania błędów i także należy starać się je naprawiać.

13. Przyjrzeć się, w miarę możliwości - jakie strony najczęściej odwiedza Wasze dziecko
i z kim koresponduje w sieci.

14. Zorganizować życie w realu – rozwój zainteresowań oraz aktywności poza światem wirtualnym.

15. Zgłaszać fakt cyberprzemocy odpowiednim instytucjom - szkoła, policja jeśli sprawa ma wymiar przestępstwa, odwiedzać strony internetowe: www.helpline.org.pl lub www.dzieckowsieci.pl oraz zadzwonić na bezpłatną infolinię – 0-800-100-100. Ponadto osobami, które mogą udzielić pomocy są: rodzice, psycholog szkolny, nauczyciel. Razem szybko i skutecznie rozwiążecie problem.

 

1. Dlaczego młodzież bierze narkotyki i jak temu zapobiegać?

2. Niepokojące sygnały mogące świadczyć o używaniu przez dziecko narkotyków

3. Co robić, gdy okaże się, że chodzi o narkotyki

                   

DLACZEGO MŁODZIEŻ BIERZE NARKOTYKI I JAK RODZIC MOŻE TEMU ZAPOBIEC

 

BY SIĘ DOBRZE BAWIĆ

Dbajmy o to, by w naszym domu panował przyjazny nastrój, często żartujmy z dzieckiem. Pokażmy im, w jaki sposób można się dobrze bawić bez używek.

BY NIE CZUĆ SAMOTNOŚCI

Przebywajmy z dzieckiem, wykazujmy zainteresowanie jego problemami, zachęcajmy do rozmowy
o nich. Przekazujmy im wiedzę o tym, jak nawiązywać trwałe i silne relacje międzyludzkie.

ZA NAMOWĄ RÓWIEŚNIKÓW

Starajmy się dobierać swoim dzieciom odpowiednie towarzystwo, decydujmy o tym, z kim się kolegują, spędzają czas wolny.

Z CIEKAWOŚCI

Organizujmy naszym dzieciom czas wolny, dbajmy o to, by miały jakieś zainteresowania i by mogły je realizować.

BY RADZIĆ SOBIE ZE STRESEM I NAPIĘCIEM

Przekazujmy naszym dzieciom wiedzę o tym, jakimi sposobami mogą sobie radzić ze stresem, starajmy się ograniczać sytuacje konfliktowe, unikajmy niepotrzebnych kłótni.

BY CZUĆ SIĘ BARDZIEJ PEWNYM SIEBIE

Doceniajmy nasze dzieci, często je chwalmy, nagradzajmy za osiągnięcia, okazujmy, że je kochamy
i są dla nas ważne.

BY ZAPOMNIEĆ O PROBLEMACH

Uczmy dzieci, jakimi sposobami mogą rozwiązywać swoje problemy, nie lekceważmy tych problemów, nie umniejszajmy ich i rozmawiajmy o nich z naszymi dziećmi.

BY PRZEŻYĆ COŚ NIESAMOWITEGO           

Nastolatki mają dużą potrzebę przeżywania silnych wrażeń. Dbajmy o to, by przeżywały je pod naszą kontrolą, na zorganizowanych zajęciach, wycieczkach, imprezach sportowych, itp.

 

NIEPOKOJĄCE SYGNAŁY – CZY MOJE DZIECKO UŻYWA NARKOTYKÓW?

 

 ZMIANY W ZACHOWANIU

* nagłe zmiany nastroju i aktywności, występowanie okresów wzmożonego pobudzenia, które przeplatają się z okresami zmęczenia i ospałości

*nadmierny apetyt lub jego brak

*spadek zainteresowania ulubionymi zajęciami

*niechęć do rozmów, zamykanie się w sobie

*częste wietrzenie pokoju, używanie kadzideł, odświeżaczy powietrza

*wyczuwalny słodki i mdły zapach na ubraniu lub w pokoju

*bunt, agresja, napady złości

*nagła zmiana przyjaciół

*spóźnienia, późne powroty do domu

*kłamstwa, niespodziewane wyjścia
 

ZMIANY W WYGLĄDZIE ZEWNĘTRZNYM

*zupełnie nowy styl ubierania się

*spadek masy ciała, częste przeziębienia, przewlekły katar, krwawienia z nosa, zaburzenia pamięci

*przekrwione oczy, zwężone/rozszerzone źrenice

*zapach chemikaliów, alkoholu, nikotyny, słodkawa woń oddechu

*ślady po ukłuciach, ślady krwi na bieliźnie      

 

DZIECKO BIERZE NARKOTYKI – CO ROBIĆ DALEJ?

* przygotuj się do rozmowy, dbając, by każde z Was miało na nią czas

* wysłuchaj co dziecko ma do powiedzenia na swoją obronę, ale nie daj się zwieść łatwym tłumaczeniom, np. że znaleziony w jego pokoju narkotyk należy do kolegi; nie daj się przekonać argumentom, że teraz jest taka moda i wszyscy biorą narkotyki; nie obwiniaj się, kiedy mówi, że bierze z powodu kłopotów rodzinnych, itp.

* jeśli okaże się, że zdarzyło się to jednokrotnie, daj dziecku szansę, nie traktuj go jak narkomana; porozmawiaj z nim o konsekwencjach i zagrożeniach spowodowanych narkotykami, na temat presji
i manipulacji ze strony grupy biorącej narkotyki; powiedz, że złamało zasady, zawiodło Twoje zaufanie, że czujesz się z tym źle. Ustalcie nowe reguły, stosuj zasadę ,,ograniczonego zaufania” dopóki nie upewnisz się, że wszystko jest w porządku

* jeśli stwierdzisz, że dziecko ma już problem z narkotykami, skorzystaj z pomocy specjalistów. Zdobądź adresy poradni, specjalistów w zakresie uzależnień, którzy pomogą Tobie i dziecku w poradzeniu sobie z problemem

 

Wyróżnia się trzy podstawowe style wychowania. Czym one się różnią? Który styl wychowania jest najlepszy dla dziecka? Sprawdź jakim rodzicem Ty jesteś i czy Twoje metody są trafne.

Wychowanie autorytarne

Narzucasz dziecku sztywne reguły. Jesteś konserwatywnym rodzicem, zawsze trzymasz rękę na pulsie. Wyraźnie dominujesz nad swoim współmałżonkiem. Masz zasady, których nie łamiesz. Członkowie rodziny posiadają wyznaczone obowiązki, które wykonują, nie ma mowy o tym, by ktoś nie wywiązał się ze swoich codziennych zadań. Wszystko jest poukładane, każdy wie gdzie jest jego miejsce. Rodzic zawsze ma rację, dzieci nie mają prawa z nim dyskutować. To postawy rodzica autorytarnego. Dziecko w takim domu wie na co może sobie pozwolić, a za co spotka je kara. Często kiedy nie rozumie danego polecenia bądź zakazu, słyszy: Jak dorośniesz to zrozumiesz, Nie zadawaj głupich pytań, Rób to co ci kazałem. Jest nieustannie kontrolowane i upominane. Rodzic stara się zachować sprawiedliwie i egzekwować odejście od wcześniej ustalonych reguł.

Niestety, dyscyplina autorytarna hamuje rozwój dziecka. Prowadzi do ograniczenia jego samodzielności. Dziecku, które ma z góry określone, nieprzekraczalne zasady, trudno jest rozpoznać własne możliwości. Takie dziecko jest niepewne siebie i strachliwe. W dorosłym życiu szuka w partnerze opiekuna i przywódcy, nie potrafi samo podejmować decyzji ani brać odpowiedzialności zarówno za siebie, jak i drugiego człowieka. Autorytarne wychowanie może skutkować agresją dziecka, które nie może pogodzić się z brakiem możliwości wypowiedzenia własnego zdania czy z góry narzuconymi zasadami. Człowiek potrzebuje czuć, że ma wpływ na swoje życie, nawet ten najmłodszy.

Łagodniejsza wersja stylu autorytarnego wiąże się z tym, że rodzice stawiają dziecku wymagania, które są adekwatne do jego możliwości. Dziecko wie, że w razie problemów może liczyć na pomoc. Rodzice często z nim rozmawiają, wyjaśniają mu sprawy, których nie rozumie, tworzą z dzieckiem więź. W zamian za to dziecko czuje się bezpieczne, staje się samodzielne i ma poczucie własnej wartości. Rodzice stosują metody kary i nagrody, ale robią to właściwie, w odpowiednich sytuacjach. Do każdego dziecka podchodzą indywidualnie.

Autorytarny styl wychowania łączy się z dominacją rodzica. Jeżeli polega ona na narzuceniu reguł, które nie do końca są dla dziecka jasne, stosowaniu surowych kar i tworzeniu dystansu pomiędzy rodzicem a dzieckiem, to takie wychowanie może mieć negatywne skutki. Rodzic dominujący powinien odpowiadać wyczerpująco na pytania dziecka, być konsekwentny, dawać przykład, rozmawiać, stać się mentorem. Dobrze, żeby dziecko miało obowiązki i prawa, znało swoje miejsce w rodzinie, czuło się bezpiecznie, jednak wymagania mu stawiane powinny być dopasowane do jego wieku i możliwości.

Rodzice liberalni

A może w Twojej rodzinie jest wręcz przeciwnie? Twoja pociecha nie ma żadnych obowiązków ani ograniczeń, stosujesz tak zwane bezstresowe wychowanie. Przecież to tylko dziecko, nie może nic robić. Zaspokajasz jego potrzeby, kupujesz mu to, na co ma ochotę, dbasz o nie i starasz się zapewnić mu wszystko co najlepsze, w zamian niczego nie wymagając? To znaczy, że jesteś rodzicem liberalnym. Nie ustalasz z dzieckiem niczego ani wspólnie, ani oddzielnie. Posiada ono nieograniczoną swobodę, a Ty zapewniasz mu jak najlepsze warunki materialne, starasz się by miało odpowiednie miejsce do nauki i zabaw, by było zadowolone. Rodzice liberalni nie są konsekwentni, interweniują tylko w sytuacjach kryzysowych.

Takie wychowanie prowadzi do trudności dziecka w przystosowaniu się w grupie równieśniczej, jest ono przyzwyczajone do tego, że ma to, co chce i kiedy chce. Liberalna postawa rodziców prowadzi do egocentryzmu dziecka, nie zna ono podstawowych zasad, wychowanie jest jednym wielkim chaosem, nikt od nikogo niczego nie wymaga. Często to wychowanek kieruje rodzicami. Skutkuje to niezdyscyplinowaniem wewnętrzym, poczuciem nazbyt dużej pewności siebie oraz niezdolności do jakiegokolwiek wysiłku. Wychowanie dziecka nie polega tylko na kupieniu mu słodyczy, kiedy tupie i krzyczy w sklepie. Niestety, to nie jest takie proste.

Demokratyczny styl wychowania

A może wychowujesz w stylu demokratycznym? Tutaj dziecko bierze udział w życiu rodziny, razem z nim omawia się najważniejsze kwestie, ma prawo głosu, dyskutuje. Dziecko zna swoje obowiązki, konsekwentnie je wykonuje, bo zgodziło się, że będzie to robiło. Rodzice nie stosują kar, rozmawiają z dzieckiem, wyjaśniają mu dlaczego i jak powinno postąpić, pytają z jakiej przyczyny zrobiło inaczej. Zachęcają je do aktywności, działania, argumentują swoje decyzje. Dążą do tego, aby nawiązać relacje partnerskie, by dziecko wiedziało, że zawsze może na nich liczyć, jednocześnie było pomocne również swoim rodzicom. Taka postawa uczy odpowiedzialności, a silna więź z dzieckiem powoduje wzajemne zaufanie i życzliwość. Wychowanie w stylu demokratycznym jest najlepszym sposobem.

Nie w każdej sytuacji postępujemy według jednego stylu wychowania, jednak posiadając wiedzę na ten temat, możemy jako rodzice wybrać z każdego stylu to, co najlepsze i starać się stworzyć swój. Ważne, żeby podchodzić do każdego dziecka indywidualnie, dbać o jego uczucia i stawiać wymagania adekwatne do jego możliwości. I najważniejsze - rozmawiać, bo jeżeli my nie odpowiemy na pytania dziecka, zacznie szukać odpowiedzi gdzie indziej. Telewizja, Internet oraz niedoinformowani rówieśnicy nie powinni wychowywać naszego dziecka.